با توجه به شدت پوکی استخوان روش های درمانی مختلفی برای درمان آن وجود دارد. اولین روش های مناسب برای کاهش یا پیشگیری از کاهش تراکم مواد معدنی در استخوان داشتن رژیم غذایی خوب و ورزش است که حتی بعد از تشخیص استئوپنی یا همان پوکی استخوان موثر است. مصرف مکمل های غذایی مانند کلسیم، ویتامین D و سایر مواد معدنی می تواند از پوکی استخوان جلوگیری کند. حتی در کنار دیگر درمان های پوکی استخوان ممکن است مصرف غذاهای مناسب و مکمل ها ضروری باشد.
پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که در نتیجه ی تراکم پایین استخوان (ضخامت کم استخوان)، کاهش استحکام استخوان و تغییر ساختاری استخوان ایجاد می شود. پوکی استخوان می تواند باعث افزایش خطر شکستگی استخوان شود. تغذیه نامناسب، افزایش سن و پوکی استخوان باعث نازک و توخالی شدن استخوان می شوند در نتیجه مقاومت استخوان در برابر فشارهای معمولی ناشی از فعالیت های روزمره کاهش می یابد. پوکی و تراکم پایین استخوان می توانند باعث شکستگی های جدی و درد های شدید شوند که کیفیت زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار می دهند.
استخوان یک بافت زنده در بدن انسان است. به طور معمول در یک چرخه ی متعادل در بدن یک نوع سلول باعث از بین رفتن استخوان می شود و یک نوع سلول باعث تشکیل استخوان می شود. «توده استخوانی، ملاک اندازه گیری میزان قدرت استخوان‌های شما است. کم شدن توده استخوانی تقریباً در نیمی از افراد بالای ۵۰ سال اتفاق می‌افتد». در افراد مبتلا به پوکی استخوان چون استخوان جدید به اندازه کافی تشکیل نمی شود و یا میزان بیشتری از استخوان از بین می رود، استخوان ها ضعیف می شوند. این عدم تعادل معمولا در 5 سال اول یائسگی در زنان شروع می شود. البته این بیماری در کودکان و مردان هم به دلایل مختلفی مانند بیماری سلیاک، بیماری های التهابی روده، آرتریت روماتوئید، اسپینا بیفیدا، فیبروز کیستیک یا بیماری کلیوی رخ می دهد. داروهایی مانند استروئیدها میتوانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. ورزشکارانی که در دوران اوج رشد استخوان کاهش وزن چشمگیری را تجربه میکنند بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار می گیرند. عوامل زیاد می توانند فرد را در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دهند. بهتر است برای تشخیص و درمان به موقع پوکی استخوان با عوامل ایجاد آن آشنا باشید.
فیزیوتراپی برای درمان پوکی استخوان
فیزیوتراپی تا حد زیادی باعث کاهش خطر شکستگی و بهبود عملکرد بدن بعد از شکستگی استخوان می ذشود. افراد مسنی که در اثر ضربه دچار شکستگی می شوند باید به مدت چند هفته در بیمارستان بستری شوند تا توان تحرک و قدرت عضلانی شان را دوباره به دست اورند. بیمار باید هم در بیمارستان و هم بعد از مرخص شدن از آنجا برنامه درمانی فیزیوتراپی فشرده را دنبال کند. بیمار ممکن است بعد از برخورد ضربه تا یک مدت طولانی قادر به راه رفتن، حرکت و انجام فعالیت های روزمره نباشد.
متخصص فیزیوتراپی وضعیت بیمار را به طور کامل معاینه و بررسی میکند. سپس با بیمار درباره مشکلات اصلی او و اهدف درمان صحبت خواهد کرد. با توجه به شرایط بیمار برنامه درمانی او میتواند بر موارد زیر تمرکز داشته باشد:
- تمرینات طناب و قرقره
- تمرینات تحمل وزن
- فعالیت ها متعادل
- بالابردن قدرت بدنی
- تمرین تحرک
- استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن
- کاهش درد
- آب درمانی
- توصیه هایی برای بهتر شدن سبک زندگی
فیزیوتراپیست بیمار را در حال دراز کشیدن و برخاستن از تخت، بلند شدن از روی صندلی، راه رفتن و بالا و پایین رفتن از پله ها معاینه میکند. چناچه بیمار در هریک از این وضعیت ها دچار مشکل باشد می تواند از انواع مختلف تجهیزات و وسایل کمکی برای افزایش راحتی و ایمنی خود استفاده کند. ممکن است برای ایجاد فضای بیشتر و استفاده ی راحتتر از برخی وسایل کمکی لازم باشد وسایل خانه مانند فرش یا مبلمان را جابجا کنید.
رژیم غذایی: کلسیم و ویتامین D
مواد غذایی مانند شیر بدون چربی، ماست کم چرب، شیرهای گیاهی یا اب پرتقال، کلم بروکلی، گل کلم، ماهی غزل آلا و سبزیجات سبز برگ سرشار از کلسیم هستند.
میزان کلسیم مورد نیاز:
- برای افراد 19 تا 50 سال، 1000میلی گرم کلسیم در روز لازم است.
- برای زنان بالای 51 سال و مردان بالای 71 سال سن، روزانه 1200 میلی گرم کلسیم لازم است.
بهترین منبع تامین کلسیم مواد غذایی سالم است. برای مصرف مکمل باید با پزشک مشورت کنید.
طب سوزنی
طب سوزنی یک روش درمانی در طب سنتی چینی است. در این روش سوزن های بسیار ظریفی را در نقاط استراتژیک بدن قرار میدهند. افراد زیادی معتقدند که این روش باعث تحریک عملکرد اندام های مختلف بدن و درمان بیماری میشود. در کنار طب سوزنی معمولا از دارو های گیاهی استفاده میشود. با وجود اینکه شواهد نشان میدهند این روش درمانی به عنوان یک درمان مکمل برای پوکی استخوان موثر است اما بهتر است قبل از انجام آن تحقیقات لازم را انجام دهید.
داروهای پوکی استخوان
در برخی موارد مثلا در صورتی که استخوان های بیمار قبلا دچار شکستگی شده اند احتمالا پزشک برای جلوگیری از شکستگی های بیشتر دارو تجویز می کند. دارو های مناسب برای درمان یا پیشگیری از پوکی استخوان عبارتند از:
بیس فسفونات ها:
این دارو ها روند طبیعی شکستن استخوان ها را کاهش می دهند. به طوری که باعث حفظ سطح استخوان یا حتی افزایش تراکم استخوان می شوند. بیس فسفونات ها اصلی ترین داروهایی تجویزی برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان در زنان یائسه هستند. بیس فسفنات ها عبارتند از: آلندرونیک اسید (فوساماکس)، ایباندرونیک اسید(بونیوا)، اسید ریزدرونیک (اکتونل) و زولدرونیک اسید (رکلاست). اکثر بیس فسفنات ها قرص هایی هستند که یک بار در هفته یا یک بار در ماه مصرف میشوند. اما ریکلاست را باید یک بار در سال تزریق کرد.
درمان های جاگزینی هورمونی
قبلا برای جلوگیری از پوکی استخوان از درمان های هورمونی استفاده میشد اما با توجه به اینکه مطالعات تایید کرده اند این درمان باعث لخته شدن خون در پاها و ریه ها و مشکلات دیگری میشود در حال حاضر استفاده از این درمان به ندرت انجام میشود. اما در صورتی که جایگزینی هورمون در برخی موارد برای درمان پوکی استخوان در زنانی که علائم یائسگی دارند مناسب باشد ممکن است پزشک آن را توصیه کند. برای انجام این درمان حتما باید با پزشکتان مشورت کنید.
درمان پی آر پی
پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی یک درمان سریع و درحال پیشرفت است که میتواند برای درمان پوکی استخوان و بهبود سریع تر شکستگی های ناشی از پوکی استخوان مناسب باشد. تزریق پی آر پی زانو یکی از بهترین روش های درمان پوکی استخوان زانو است. پی آر پی روند بهبود طبیعی بدن را افزایش میدهد و در نتیجه باعث بازسازی استخوان میشود. وقتی بدن انسان دچار آسیب میشود پلاکت ها برای درمان آن آسیب به آنها ناحیه هجوم میبرند. فعال شدن این پلاکت ها باعث آزاد شدن انواع مختلف فاکتورهای رشد، پروتئین ها و سیتوکین هایی میشود که نقش اساسی در ترمیم سلولی و بهبود بافت های بدن دارند.
ارسال دیدگاه