زندگی پروین اعتصامی پرآوازه‌ترین شاعر زن ایران زمین

سه‌شنبه 28 آذر 1402 بیوگرافی
پروین اعتصامی

چکیده ای از  زندگینامه پروین اعتصامی

نام اصلی:رخشنده اعتصامی

نام مستعار:پروین اعتصامی

متولد: ۲۵ اسفند ۱۲۸۵

محل تولد:تبریز، ایران

درگذشته: ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ (۳۴ سال)تهران، ایران

علت مرگ:حصبه

آرامگاه: قم، حرم فاطمه معصومه، صحن امام رضا،

زمینه کاری: شعر و ادبیات

سبک نوشتاری: شعر مناظره‌ای

کتاب‌ها: دیوان اشعار

همسر:فضل‌الله اعتصامی

پروین اعتصامی

پروین اعتصامی

پروین اعتصامی کیست

رخشنده اعتصامی معروف به پروین اعتصامی از شعرای زن ایران است.سبک شعری پروین اعتصامی  سبک کهن است.از او به عنوان «پرآوازه‌ترین شاعر زن ایران» از او یاد شده‌است.پروین اعتصامی یکی از مهم‌ترین شاعران زن ایرانی است. او با شعرهای خود، جایگاه والایی برای زنان در عرصهٔ ادبیات کسب کرد. شعرهای پروین اعتصامی همچنان مورد مطالعه و علاقهٔ بسیاری از مردم ایران و جهان است.

 

پروین اعتصامی متولد چه سالی است

پروین اعتصامی  در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ هجری خورشیدی، مطابق با ۱۷ مارس ۱۹۰۷، در تبریز متولد شد.

 

خانواده پروین اعتصامی

پروین اعتصامی در خانواده‌ای فرهنگی و ادبی به دنیا آمد .او فرزند یوسف اعتصامی آشتیانی ملقب به اعتصام‌الملک نویسنده و مترجم معاصر ایرانی و اخترالملوک اعتصامی است.پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی، از رجال نامی و نویسندگان و مترجمان مشهور اواخر دورهٔ قاجار بود. پروین از همان دوران کودکی علاقهٔ زیادی به شعر و ادبیات داشت و در این زمینه استعداد درخشانی از خود نشان داد.پروین تحت تاثیر شخصیت علمی و ادبی پدرش اعتصام‌الملک رشد کرد و اولین شعرش را در هفت‌سالگی سرود.

 

تحصیلات پروین اعتصامی

در سال هزار و دویست و نود و یک در حالی که کودکی بیش نبود با خانواده به تهران آمد.

از این رو پروین از کودکی با مشروطه خواهان و چهره های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و از استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار آموخت.

در دوران کودکی، زبان های فارسی و عربی را زیر نظر معلمان خصوصی در منزل آموخت.

پروین، درتیر ماه ۱۳۰۳ شمسی برابر با ماه ۱۹۲۴ میلادی در سن ۱۸ سالگی، دوره مدرسه دخترانه آمریکایی را که به سرپرستی خانم میس شولر در ایران اداره می شد فارغ التحصیل شد، او در تمام دوران تحصیلی، یکی از شاگردان ممتاز مدرسه بود.

پروین اعتصامی

 

ازدواج پروین اعتصامی

پروین اعتصامی در ۱۹ تیرماه ۱۳۱۳ با پسر عموی پدرش «فضل‌الله اعتصامی گرکانی» ازدواج کرد و چهار ماه پس از عقد و ازدواج به همراه همسرش برای زندگی به کرمانشاه رفت.

همسر پروین از افسران شهربانی و هنگام ازدواج با او رئیس شهربانی در کرمانشاه بود. پروین پس از تقریباً دو ماه زندگی با همسرش به خانه پدرش بازگشت و ۹ ماه بعد، در ۱۴ مرداد ۱۳۱۴، از همسرش طلاق گرفت.

ابوالفتح اعتصامی، برادر پروین، علت جدایی پروین اعتصامی از همسرش را اختلافات روحی و اخلاقی پروین با همسرش و «ناسازگاری روحیه نظامی همسر با روح لطیف و آزاد پروین» دانسته‌است.

پروین تا پایان زندگی‌اش با هیچ‌کس دربارهٔ این ازدواج ناموفق سخن نگفت

پروین اعتصامی

پروین اعتصامی

آثار پروین اعتصامی

پیش از ازدواج، پدرش با چاپ مجموعه اشعار او مخالف بود و این کار را با توجه به اوضاع و فرهنگ آن روزگار، درست نمی دانست. او فکر می کرد که دیگران ممکن است چاپ شدن اشعار یک دوشیزه را، راهی برای یافتن شوهر به حساب آورند!

اما پس از ازدواج پروین و جدائی او از شوهرش، به این کار رضایت داد. نخستین مجموعه شعر پروین، حاوی اشعاری بود که او تا پیش از ۳۰ سالگی سروده بود و بیش از صد و پنجاه قصیده، قطعه ، غزل و مثنوی را شامل می‌ شد.

پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۳ خورشیدی دیوان اشعار خود را منتشر کرد. این دیوان شامل ۶۰۶ شعر در قالب‌های مثنوی، قصیده، قطعه و غزل است. شعرهای پروین اعتصامی به دلیل مضامین عمیق و اندیشه‌های بلندش، از همان ابتدا مورد توجه و استقبال قرار گرفت.

مردم استقبال فراوانی از اشعار او کردند، به گونه‌ ای که دیوان او در مدتی کوتاه پس از چاپ، دست به دست میان مردم می‌ چرخید و بسیاری باور نمی‌ کردند که آن‌ ها را یک زن سروده است، استادان معروف آن زمان، مانند دهخدا و علامهء قزوینی، هر کدام مقاله‌ هایی درباره اشعار او نوشتند و شعر و هنرش را ستودند.

 

مرگ پروین اعتصامی

پروین اعتصامی در فروردین ۱۳۲۰ به بیماری حصبه مبتلا شد. این در زمانی بود که برادر وی، ابوالفتح اعتصامی، دیوان او را برای دومین چاپ آماده می‌کرد. اما وخیم بودن وضعیت پروین باعث می‌شود که او در ۳ فروردین در خانه بستری شود.

گفته شده سهل‌انگاری پزشک او در معالجه پروین سبب مرگ او شده‌است؛ زیرا در شب ۱۴ فروردین وضعیت پروین بسیار وخیم می‌شود. خانوادهٔ او کالسکه‌ای به دنبال پزشک معالجش می‌فرستند اما او نمی‌آید.

و سرانجام پروین اعتصامی در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ (۴ آوریل ۱۹۴۱) در سن ۳۴ سالگی در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه در قم در آرامگاه خانوادگی به خاک سپرده شد.

او در هنگام مرگ، در آغوش مادرش، جان سپرد. پس از مرگش، قطعه‌ای با عنوان «این قطعه را برای سنگ مزار خودم سروده‌ام» از او یافتند که مشخص نیست او چه زمان برای سنگ مزار خود سروده بود؛ که آن قطعه را بر سنگ مزارش نقش کردند.

پروین اعتصامی

شعری که بر روی سنگ مزارش نوشته شده:

 

اینکه خاک سیهش بالین است           اختر چرخ ادب پروین است
گر چه جز تلخی ز ایام ندید                هر چه خواهی سخنش شیرین است
صاحب آنهمه گفتار امروز                   سائل فاتحه و یاسین است
دوستان به که ز وی یاد کنند              دل بی دوست دلی غمگین است
خاک در دیده بسی جان فرساست      سنگ بر سینه بسی سنگین است
بیند این بستر و عبرت گیرد                هر که را چشم حقیقت بین است
هر که باشی و ز هر جا برسی           آخرین منزل هستی این است
آدمی هر چه توانگر باشد                  چون بدین نقطه رسید مسکین است
اندر آنجا که قضا حمله کند                چاره تسلیم و ادب تمکین است
زادن و کشتن و پنهان کردن              دهر را رسم و ره دیرین است
خرم آنکس که در این محنت گاه         خاطری را سبب تسکین است

یکی از زیبا ترین مناظره های دیوان پروین مناظره مست و هوشیار میباشد

 

مست و هوشیار

 

محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت                                مست گفت این پیراهن است افسار نیست
گفت مستی زان سبب افتان وخیزان می روی                             گفت جرم راه رفتن نیست ره هموار نیست
گفت می باید ترا تا خانه ی قاضی برم                                     گفت رو صبح آی قاضی نیمه شب بیدار نیست
گفت نزدیک است والی راسرای آنجا شویم                               گفت والی از کجا در خانه ی خمار نیست
گفت تا داروغه راگوییم درمسجد بخواب                                   گفت مسجد خوابگاه مردم بدکار نیست
گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان                                  گفت کار شرع کار درهم و دینار نیست
گفت از بهر غرامت جامه ات بیرون کنم                                   گفت پوسیدست جز نقشی ز تار و پود نیست
گفت آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه                                     گفت در سر عقل باید بی کلاهی عار نیست
گفت می بسیار خوردی زان چنان بیخود شدی                            گفت ای بیهوده گو حرف کم و بسیار نیست
گفت باید حد زند هوشیار مردم مست را                                   گفت هشیاری بیار اینجا کسی هشیار نیست

 

زندگینامه حکیم ابوالقاسم فردوسی

زندگینامه عمرخیام نیشاپوری بزرگترین دانشمند قرن پنجم

داریوش ارجمند

بیوگرافی داریوش ارجمند

جمشید هاشم پور

بیوگرافی جمشید هاشم پور تک‌ستاره فیلم‌های اکشن سینمای ایران

×

ارسال دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

انتخاب استان برای وضعیت آب‌و‌هوا