چرتمه، یکی از خورش های محلی استان سمنان است که با استفاده از اعضای درونی بدن گوسفند از جمله دنبه و جگر سیاه پخته می‌شود. از دیگر مواد تشکیل‌دهنده این غذای متفاوت، چرب و پرکالری می‌توان به سیر، ماست، نمک و ادویه‌های مخصوص اشاره کرد. چرتمه در واقع، یک خورش بومی و سنتی است که معمولا همراه با برنج خورده می‌شود و به آن چرتمه پلو می‌گویند.

   مواد لازم برای تهیه  چرتمه پلو

برای ۴ نفر

• ۵۰۰ گرم جگر سیاه گوسفندی ریز خردشده
• ۱۰۰ گرم دنبه ریز خردشده
• ۳۰۰ گرم ماست
• نمک، فلفل سیاه و زردچوبه به مقدار لازم
• ۱ قاشق غذاخوری روغن سرخ‌کردنی
• ۱ عدد پیاز پوست‌کنده و خلالی خردشده
• ۴ عدد فلفل کبابی ریز خردشده
• ۵ حبه سیر پوست‌کنده و ریز

چرتمه پلو

    طرز تهیه چرتمه پلو

• یک قاشق غذاخوری روغن سرخ‌کردنی را داخل ماهیتابه بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا روغن گرم شود. سپس پیازها را داخل آن بریزید و آن‌قدر تفت دهید تا نرم شوند. سپس زردچوبه را به آن بیفزایید.
•  جگر و دنبه‌های ریز خردشده را داخل ماهیتابه بریزید و با پیاز هم بزنید و آن‌ها را به‌مدت ۵ دقیقه تفت دهید. سپس فلفل‌های خردشده را به آن اضافه کنید و هم بزنید.
•  نمک و فلفل سیاه را طبق مزاج خود به غذا اضافه کنید تا مزه‌دار شود. مخلوط مواد را روی حرارت ملایم گاز به‌مدت ۳ دقیقه دیگر هم بزنید و سپس از روی گاز بردارید.
• مواد داخل ماهیتابه را در یک ظرف مناسب بریزید و با گوشت‌کوب، آن‌ها را له کنید.
•  در همین حین، سیر و ماست را در یک کاسه کوچک با هم مخلوط کنید و سپس آن‌ها را به جگر، دنبه و پیاز له‌شده بیفزایید.
• ماست و سیر را به مواد داخل ماهیتابه اضافه کنید
•  چرتمه شما آماده است. این خورش لذیذ سمنانی را همراه با برنج زعفرانی،سرو کنید.

بیشتر بخوانید : طرزتهیه قنبر پلوی شیرازی

  نکات مهم:

• چرتمه، مشابه واویشکا در استان گیلان و خوراک جغول بغول در استان زنجان است.
• جگر به نسبت گوشت، دیرتر هضم می‌شود؛ اما مصرف آن به‌دلیل وجود آهن، برای افرادی که مشکل کم‌خونی دارند، بسیار مفید است.
• هرچه جگر و دنبه را ریزتر خرد کنید، هضم این غذا ساده‌تر است.
• دلیل استفاده از فلفل در طرز تهیه چرتمه، کمک به هضم جگر است.
• برای زودتر سرخ شدن پیاز، در ابتدا پیازها را هم نزنید تا آب نین.

  فواید و معایب مصرف جگر

• جگر سیاه یا کبد، پایگاه اصلی متابولیسم مواد غذایی، دارویی، شیمیایی و سموم بدن حیوانات و منبع غنی ویتامین‌های گروه B، A، C، D، اسید فولیک، آهن، روی، مس، منگنز، سلنیوم و فسفر است.
• یتامین B۱۲ جگر برای رشد طبیعی، نگهداری و سلامت بافت‌های عصبی و برای عمل طبیعی تشکیل خون لازم است. این ویتامین همچنین بر ژن‌ها و ساخت سلول‌ها اثر می‌گذارد.
• ویتامین A از گروه ویتامین‌های محلول در چربی است که به رشد، سلامت پوست، بینایی و بالا رفتن مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند. این ویتامین همچنین موجب حفظ سلامتی مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و گوش داخلی می‌شود.
• مصرف زیاد جگر باعث بروز مسمومیت ناشی از ویتامین A می‌شود.
• تنها منبع حیوانی حاوی ویتامین C، جگر است. همان طور که می‌دانید کمبود ویتامین C منجر به خون‌ریزی لثه، بهبود طولانی زخم‌ها، خون‌ریزی‌های زیرپوستی، خستگی، ضعف و بی‌حالی می‌شود.
• ویتامین E به تقویت مو، رویش مو و سلامت قلب کمک می‌کند.