قلعه فلک الافلاک شهر خرم آباد
شهر سر سبز و زیبای خرم آباد مرکز استان لرستان با آب و هوای معتدل در دره ایی بسیار زیبا در آغوش رشته کوه های زاگرس آرمیده ،صدای آبشار ها قل قل چشمه ها جنگل های فراوان طبیعت بکر و زیبا هر بیننده ای را مجذوب می کند .
قلعه فلک الافلاک شهر خرم آباد
خرم آباد نخستین شهر نمونه گردشگری
این شهر جاذبه‌های گردشگری بسیاری دارد و به عنوان نخستین شهر نمونه گردشگری ایران انتخاب شده است.یکی از جاذبه های بسیار باشکوه این شهر زیبا قلعه فلک الافلاک می باشد.فلک الافلاک یا دژِ شاپورخواست قلعه‌ای تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان است.
قلعه فلک الافلاک:
♦ در واقع قلعه فلک الافلاک را می توان به عنوان نماد شهر خرم آباد و یکی از معروف ترین جاذبه های استان لرستان معرفی کرد،
♦ قلعه ای که از همه جای شهر می توانید آن را ببینید.فلک الافلاک که به معنی سپهر سپهران است،
♦ از یادگارهای برجای مانده از ساسانیان است و بعد از ساسانیان نیز حکومت های مختلفی را به خود دیده است.
♦ این قلعه که به آن دوازده برجی و دژ شاپور خواست هم گفته می شود،
♦ بر بلندی تپه ای قرار گرفته، به گونه ای که هم به خرم آباد و هم به رودخانه مشرف است.
♦ همچنین زمانی شاهان در این قلعه گام نهاده اند و کاربری عمدتا نظامی داشته است.
♦ این قعله شامل بخش های دیدنی مختلفی از جمله موزه مردم شناسی و باستان شناسی می شود.
بیشتر بخوانید :منار جام افغانستان
♦ تاریخ ساخت این قلعه به دورهٔ ساسانیان بازمی‌گردد.
♦ دژ شاپورخواست در دوران ساسانیان ساخته شد اما در دوران قاجار نام آن به قلعه فلک الافلاک تغییر یافت.
♦ این بنا در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۴۸ با شماره ثبت ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
♦ در دوران قاجار نام آن به قلعه فلک الافلاک تغییر یافت.
♦ قلعه در زمان قاجار و دوران سلطنت فتحعلی شاه بازسازی شد.
♦در زمان سلطنت پهلوی از آن به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده شد.
در دوران فرمان روایی سلسله ساسانیان قلعه فلک الافلاک یا دژ شاپورخواست از اهمیت زیادی برخوردار بود و اسرای رومی را در آن زندانی می کردند.
قلعه فلک الافلاک یادگار دوره ساسانی :
در قرن چهارم هجری قمری به عنوان مقر حکومت آل حسنویه (حاکم لرستان) و گنجور در زمان آل بویه در آمد. پس از آن برای مدتی تبدیل به خزانه داری خاندان بدر و مقر حکومت حاکمان لرستان شد. در دوران پهلوی از آن به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده شد.سر انجام در سال ۱۳۴۹ قلعه خرم آباد در آثار ملی ایران به ثبت رسید و چند سال بعد تبدیل به موزه ای شد که امروزه در آن آثار بسیار ارزشمندی نگهداری می شود.
در سال های اخیر با مرمت نمای بیرونی و داخل قلعه موزه های باستان شناسی، مردم شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیاء، مرکز فروش تولیدات فرهنگی و چایخانه سنتی در این مجموعه فرهنگی تاریخی راه اندازی شده است.هنگامی که اسکندر مقدونی به ایران حمله کرد، حاکمان زمانه تصمیم گرفتند تا اشیا با ارزشی از جنس طلا و نقره را در آن پنهان کنند و این گونه آن ها را از دست اسکندر محفوظ بدارند.
بعد از گذشت دوهزار سال اشیا عتیقه به صورت تصادفی توسط دزدان! پیدا شدند، تعدادی از این اشیا مرمت شدند و امروزه در موزه قلعه از آن ها نگهداری می شود.قلعه خرم آباد ۵۳۰۰ متر مربع وسعت دارد و ارتفاع بلندترین برج آن ۲۲٫۵ متر بالاتر از تپه است. مصالحی که در ساخت قلعه از آن استفاده شده است سنگ، آجر (قرمز و بزرگ)، خشت و ملات گچ و آهک می باشد. ورودی قلعه نیز در برج جنوب غربی به عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر ساخته شده است.
قلعه فلک الافلاک شهر خرم آباد
درباره سرگذشت قلعه فلک الافلاک بیشتر بدانیم
در طی سال های گذشته بارها قلعه را تعمیر و مرمت کرده اند که عمده تغییرات در دوران صفویه و قاجار انجام شد. مردم بومی و برخی اسناد تاریخی می گویند تا صد سال پیش بارویی دولایه، خشتی و دوازده برجی پیرامون بنای فعلی وجود داشته که اکنون تنها دو برج از آن در شمال غربی و جنوب شرقی باقی مانده استدر قلعه دو حیاط قرار دارد که اولین آن ها توسط چهار برج احاطه شده است.
دو مورد از این برج ها در شمال و شمال غربی و دو مورد دیگر در جنوب غربی و جنوب قرار گرفته اند. حیاط دوم نیز ساختاری شبیه به حیاط اول دارد. در چهار سوی آن تالارهایی بزرگ ساخته شده که به یکدیگر راه دارند. این جا همان نقطه ای است که امروزه تبدیل به موزه شده است.
قلعه فلک الافلاک شهر خرم آباد
حمام در شمال اولین حیاط قرار دارد و چاه نیز در نزدیکی آن حفر شده است تا بتوانند آب مورد نیاز برای مصرف در حمام را به راحتی تامین کنند. تا اواخر حکومت قاجاریان از حمام استفاده می شد و آثار به جا مانده از این دوران هنوز قابل مشاهده است. چاه نیز در کنار حمام بود و در پشت یک طاق بلند حفر شده بود.
چاه با استفاده از برش های صخره به سرچشمه آب گلستان راه یافته است و تا ۴۰ متری عمق زمین پیش رفته است. در زمان های قدیم آب مورد نیاز ساکنان قلعه فلک الافلاک از این چاه تامین می شد و امروز نیز قابلیت بهره برداری از آن وجود دارد.چشمه گلستان از دامنه شمالی تپه ای که قلعه فلک الافلاک بر روی آن ساخته شده است جاری می شود، اما آب آشامیدنی از چاهی به عمق ۴۰ متر که دورن قلعه حفر شده است تامین می شود.
قلعه وسعتی به اندازه ۵۳۰۰ متر مربع دارد و ۲۲۸ از محیط های اطرافش متعلق به محوطه آن هستند. بلندترین دیوار آن ۲۲٫۵ متر بالاتر از سطح زمین قرار گرفته است. داخل قلعه از چهار سالن بزرگ، دو حیاط خلوت، چندین تالار کوچک، اتاق ها و دروازه هایی به سمت شمال ساخته شده است.
ارسال دیدگاه