جاذبه گردشگری طاق کسری
ایوان خسرو یا طاق کسری ازبرجستهترین یادگار شاهنشاهی ساسانی، در تیسفون واقع در کشور عراق کنونی است.ایوان طاق کسری با عرض 25 متر عریض ترین طاق معماری باستان بعد از پل گاومیشان در ایران است. این ایوان باشکوه به بلندی تقریبی ۳۰ متر و پهنایی نزدیک به ۴۳ متر دارد که نشان از عظمت معماران ایران باستان را به نمایش می گذارد.کاخ تیسفون و به خصوص ایوان باشکوه آن در زمان ساسانیان محل برگزاری دیدارهای مهم و همچنین محل برگزاری جشنهای سنتی مانند نوروز در حضور شاهنشاه ساسانی بودهاست.
غارت طاق کسری
در زمان حمله اعراب به ایران یعنی در سدهٔ هفتم میلادی، این کاخ،به کلی غارت شد. سپس مدتی از آن به عنوان مسجد استفاده شد و پس از آن کمکم متروکه شد. اما همیشه زیبایی و عظمت این کاخ مورد توجه و حیرت شاعران، جهانگردان و تاریخنگاران بودهاست.این بنای عظیم و تا حدودی پا برجا سختی های فراوان دوران های مختلف پادشاهی را به خود دیده مطالعات متعددی بر روی این بنای تاریخی انجام شده، که شامل عکسهای بسیار نفیس قبل از اینکه یک سوم بنا در سیل ۱۸۸۸ میلادی تخریب شود گرفته شده و در سفرنامه ژان دیولافوا به چاپ رسیدهاست.
علت نام گذاری طاق کسری
طاق تیتوس روم طاق معرب واژه آذری تاگ است که آن را نیز ایوان میگویند و همان معنی را دارد. کسری کلمهای عربی است که عربها پادشاهان ساسانی را به آن لقب میخواندهاند و آن کلمه معرب اسم خسرو اول و خسرو دوم است که به آهنگ و لهجهٔ عربی درآمده. داستان کوشش المنصور خلیفه عباسی در تخریب کاخ ساسانیان معروف است که او نخست شروع به تخریب کرد و چون دید که آن عمل خرج گزاف دارد و کاری دشوار است، از ادامه کار منصرف شد.
در کتاب خصائص الکبری نوشتهٔ جلالالدین سیوطی آمدهاست که این بنا همزمان با تولد محمد پیامبر اسلام ترک برداشتهاست
طاق کسری در کجا واقع شده
طاق کسری این اثر عظیم باستانی در ۳۷ کیلومتری جنوب شهر بغداد در کناره خاوری رود دجله واقع شدهاست. ایوان کسری در کنار شهر سلمان پاک قراردارد. طاق کسری همچنین نزدیک به آرامگاه سلمان فارسی از یاران محمد پیامبر اسلام است. “نقش نگاره های دیوارهای این کاخ نشان از نبرد ایرانیان باستان با رومیان را در پی دارد و پوشش سبز و زرد رغفرانی انوشیروان که با شکوه و جلال به آرامی در زیر درفش سپاه خود را سان می بیند و کاخ خسرو چندان با شکوه و سربلند است که گویی کوهی سرفراز در آنجا قرار دارد .”
شاپور اول سازنده طاق کسری
نخستین بار حمزه اصفهانی درکتاب یاقوت به نقل از ترجمه وقایع پهلوی ابن آل موقاف گفته که ایوان مدائن توسط شاپور اول پادشاه ساسانی ساخته شدهاست. این تاریخ، توسط ارنست هرتسفلد ترجیح داده شدهاست. گرچه خود حمزه اصفهانی، دیدگاه دیگری را مورد قبول دارد و میگوید به نقل از یک موبد زرتشتی، ایوان به دستور خسرو دوم (پرویز) (۶۲۸–۵۹۰ میلادی) ساخته شدهاست. درمنابع دیگر خسرو انوشیروان به عنوان بنیانگذار بنا نامیده شدهاست. این دیدگاه در سالهای اخیر و به خاطر قابل فهم و ساده بودن آن مورد توجه قرارگرفتهاست. در یاقوت اما آمده که ساخت بنا، کار چندین پادشاه بودهاست.
در مجاورت طاق، چهار دسته ویرانه مشاهده میشود که جالبترین آنها تلی است معروف به حرم خسرو؛ این ویرانهها جزء کاخ بودهاند. به فاصله حدود ۴۶۰ متری جنوب خاوری طاق، بقایای ساختمانهایی مشاهده میشود که تا گوشه دیوار معروف به بستان کسری، که شاید حصار باغ گوزنان خسرو بودهاست امتداد دارد.
عظمت طاق کسری نشانگر قدرت و ثروت
این بنا نه برای نمایش مهندسی، بلکه به منظور نمایش عظمت ساخته شده، تا نشانگر قدرت و ثروت باشد. سفیران ملتهای دیگر را حیران سازد و به دولتهای دست نشانده سرکش اخطار کند که این سلسله قدرت درهم شکستن هر مبارزهای را دارد.نمای باقیمانده که طاق بزرگی رو به خاور در مرکز آن قرار دارد یک سمت صحنی پهناور را که بقیه آن از میان رفته، تشکیل دادهاست. در برابر این ایوان، ایوان بزرگ دیگری رو به باختر قرار داشت که تنها آثار آن بر روی زمین به چشم میخورد.
دیوارههای داخل بنای ایوان کسری تزئینات مفصل داشت و با استفاده از مرمر رنگی برداشته شده از کلیسای انطاکیه و موزائیکها شیشهای که صحنههای نبرد مثل صحنهای که خسرو را سوار بر اسبی زرد در شهربندان انطاکیه نشان میدهد تزیین شده بود.استفاده از گچبری در دوره ساسانیان که سابقه آن به پارتیان میرسد با روشهای متنوع توسعه پیدا کرد. در اکثر بناهای بجای مانده این دوره، نقوش گچبری دیده میشود. از این عامل تزیینی در کاخهای تیسفون نیز بکار رفتهبود.
ارسال دیدگاه