بیوگرافی خسرو خان قشقایی

زاده : ۱۲۹۶

اصالت : ایل قشقایی

درگذشت : ۹ مهر ۱۳۶۱ (۶۵ سال)

زادگاه : فیروزآباد

پیشه : سیاستمدار،فرمانده جنگی،چریک

لقب(ها) : خسروخوبان

خسرو بهادری قشقایی کیست و از کدام طایفه بود

خسرو خان قشقایی (متولد ۱۲۹۶  در گذشت  مهر ۱۳۶۱) از خوانین ایل قشقایی و سیاستمداری ملی‌گرا بود که با هر دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی مبارزه مسلحانه کرد و سرانجام اعدام شد. خسرو خان صولت قشقایی چهارمین پسر اسماعیل خان صولت‌الدوله ایلخان قشقایی و خدیجه بی بی است.برادارن او محمدناصر خان، ملک‌منصور خان و محمد حسین خان بود.

پیشینه خانوادگی خسرو خان قشقایی

خسرو، فرزند چهارم اسماعیل خان صولت‌الدوله (ایلخان قشقایی) و خدیجه بی‌بی بود. پس از محمدناصر خان، ملک‌منصور خان و محمد حسین خان، او در خط مشی‌گذاری خانواده قرار گرفت. پدر خسروخان “اسماعیل خان قشقایی” صولت الدوله،سردارعشایر،فرزند داراب خان،ایل بیگی ایل قشقایی بود. اسماعیل خان قشقایی (تولد بین ۱۲۵۵ تا ۱۲۵۹ فیروزآباد فارس – درگذشت ۱۶ مهر ۱۳۱۱ تهران) ملقب به صولت‌الدوله و سردار عشایر ایلخان قشقایی ها در دوره قاجار و اوائل پهلوی بود. او و فرزندانش از وطن پرست ترین چهره های سیاسی تاریخ معاصر کشور بحساب می آیند. در دورهٔ حکومت رضاشاه، همانطور که دولت مرکزی در تلاش بود فرمانروایی خود را گسترش دهد و عناصر پرنفوذ را از بین ببرد، پدرش، اسماعیل خان، که ایلخان و وکیل مجلس شورای ملی بود، به اختلاف با دولت برخورد و در نتیجه به زندان افتاد و جان خود را از دست داد.

پس از شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی، خسرو صولت قشقایی که در تهران زندگی می‌کرد و تحت نظر حکومت رضاشاه بود، به میان ایل قشقایی در استان فارس بازگشت. او تا سال ۱۳۳۲ به مدت ۱۲ سال به عنوان یک سیاستمدار پرنفوذ در صحنهٔ سیاسی ایران و فارس فعالیت کرد.

۱. کودکی و دوران جوانی

خسرو خان قشقایی در سال ۱۲۹۷ خورشیدی در خانواده‌ای اصیل و با نفوذ قشقایی به دنیا آمد. خانواده قشقایی از جمله خانواده‌های سرشناس و قدرتمند در ایران بودند که به رهبری قبیله قشقایی و کنترل مناطق وسیعی از جنوب کشور شهرت داشتند. خسرو خان از کودکی با مسائل قبیله‌ای و سیاسی آشنا شد و در دوران جوانی به یکی از برجسته‌ترین رهبران قبیله تبدیل شد.

۲. نقش خسرو خان در مبارزات ضد استبدادی

خسرو خان قشقایی در دوره‌ای به رهبری قشقایی‌ها رسید که ایران تحت حکومت استبدادی پهلوی قرار داشت. او به عنوان یکی از رهبران محلی، همواره در مبارزات ضد استبدادی فعال بود و نقش بسزایی در مقاومت‌های محلی علیه حکومت مرکزی ایفا کرد. قشقایی‌ها به دلیل موقعیت جغرافیایی و قدرت نظامی خود، همواره نقش مهمی در تحولات سیاسی کشور داشته‌اند و خسرو خان نیز با استفاده از این پتانسیل، علیه ظلم و ستم مبارزه کرد.

۳. مبارزه با حکومت پهلوی

یکی از مهم‌ترین دوره‌های زندگی خسرو خان قشقایی، مبارزات او علیه حکومت پهلوی و به خصوص محمدرضا شاه بود. خسرو خان به همراه برادرانش، به دلیل حمایت از دکتر محمد مصدق و نهضت ملی شدن صنعت نفت، به شدت تحت فشار حکومت قرار گرفتند. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، خسرو خان و دیگر اعضای قبیله قشقایی به دلیل حمایت از مصدق و مخالفت با رژیم پهلوی، تحت تعقیب قرار گرفتند و به ناچار به مبارزات چریکی و مقاومت‌های محلی روی آوردند.

زندگینامه خسرو خان قشقایی

نقش خسرو خان در ایل قشقایی

خسرو قشقایی سیاست‌ مرد و از سران ایل قشقایی ایران بود. وی در ماجرای سمیرم نقش اصلی را بازی می‌کرد.در انتخابات دوره هشتم مجلس شورای ملی نماینده شد و به وکالت مجلس شورای ملی رسید.در جریان نهضت ملی شدن نفت از مصدق حمایت کرد.

خسرو خان در دوره های پانزدهم، شانزدهم و هفدهم مجلس شورای ملی نماینده شهرستان اقلید بود و از جنبش ملی شدن نفت پشتیبانی کرد. وی در ۱۳۲۵ که کمیسیون ویژه نفت به ریاست دکتر مصدق تشکیل شد، عضو و منشی آن بود. در جریان و پس از کودتای ۲۸ مرداد برادران قشقایی: خسروخان، ملک ناصرخان، ملک منصور و محمد حسین خان به عنوان رهبران یک گروه مسلح قدرتمند ملی اعلام پشتیبانی از دولت دکتر مصدق کردند.

نبرد سمیرم و نقش خسرو خان قشقایی در آن

در نبرد سمیرم که در اوایل تیر ماه سال ۱۳۲۲ خورشیدی بین نیروهای بویراحمدی و قشقایی در یک سو و قوای لشکر ۹ اصفهان در سوی دیگر رخ داد، خسروخان قشقایی به عنوان رهبر نیروهای قشقایی حضور داشت. نیروهای قشقایی با همکاری ایل بویراحمدی، در این نبرد موفق شدند پادگان سمیرم را فتح کنند و در پی آن، سرهنگ شقاقی در این نبرد کشته شد.

بعد از این اتفاق، دولت مرکزی با ایل قشقایی یک عهدنامه امضا کرد که به اثر یکی از بندهای آن، خسروخان فرصت ورود به صحنهٔ سیاسی ایران را به دست آورد. او در سال ۱۳۲۷ به عنوان نماینده شهرستان فیروزآباد وارد مجلس شورای ملی شد (دوره پانزدهم) و در دوره‌های بعد نیز در این مجلس فعالیت داشت.

خسرو خان قشقایی در جریان نهضت ملی شدن نفت

تبعید خسروخان قشقایی

در جریان اختلافات شاه و محمد مصدق در سال ۱۳۳۲، نیز برادران قشقایی یعنی ناصرخان، ملک منصورخان، محمدحسین خان و خسروخان قشقایی به‌عنوان سران ایل قشقایی از مصدق حمایت کردند و به تنها نیروی مسلحی که به حمایت از محمد مصدق تفنگ بدست گرفت تبدیل شدند. به همین دلیل پس از سرنگونی دولت مصدق و استقرار دولت سپهبد زاهدی،برادران قشقایی که بعضاً املاکشان مصادره شده بود مجبور به جلای وطن،به خارج تبعید شد.

خسرو خان پس از خروج از ایران راهی کشور ایتالیا شد؛ سپس در شهر مونیخ آلمان ساکن شد. تا سال ۱۳۵۷ در آنجا زندگی کرد. وی در این مدت نشریه باختر امروز را به کمک دانشجویان جبهه ملی منتشر ساخت.

دوران تبعید برادران قشقایی در اروپا به مدت ۲۵ سال طول کشید.

زندگینامه خسرو خان قشقایی

بازداشت و محاکمه خسرو خان قشقایی  

با سقوط حکومت پهلوی، قشقایی‌ها هم با انقلاب همراه شدند و ناصر خان و خسرو خان قشقایی نیز به ایران و محل قدرت خود یعنی فیروزآباد شیراز برگشتند و با استقبال گسترده ی عشایر قشقایی روبرو شدند. حتی خسرو قشقایی از حوزه قیر برای مجلس انتخاب شد اما اعتبار نامه ی وی تصویب نشد. خسروخان قشقایی متهم به همکاری با دریادار مدنی استاندار وقت خوزستان علیه امنیت کشور شد و در سال ۱۳۶۱ در شیراز دستگیر شد.

خسرو خان قشقایی در انقلاب اسلامی

دوران تبعید برادران قشقایی در اروپا به مدت ۲۵ سال طول کشید. با پیروزی انقلاب و فروپاشی رژیم پهلوی، ناصر خان و خسروخان قشقایی در زمستان ۱۳۵۷ به ایران و محل قدرت خود یعنی فیروزآباد فارس بازگشتند و با استقبال گستردهٔ عشایر ایل قشقایی روبرو شدند. آن‌ها در بدو ورود به شیراز مالکیت باغ ارم را به مردم ایران تقدیم کردند و ضمن پشتیبانی از انقلاب، به منظور اعادهٔ اقتدار ایلی گذشته و نیز اعادهٔ نظم در منطقه قشقایی به فارس رفته، اقداماتی را آغاز کردند.

در همان سال ۱۳۵۷ به دستور خسروخان، قشقایی‌های مسلح در فیروزآباد رژه رفتند. در این هنگام، تنش‌های سیاسی فزاینده‌ای که در اثر آشوب و اغتشاش حاصل از فروپاشی نظام پادشاهی و شکل‌گیری نظام جدید فضای کشور را تحت‌الشعاع قرار داده بود، سرانجام به وجود آمد و دامن خسرو صولت قشقایی را هم گرفت. وی که در این مدت به رغم پشتیبانی کلی از انقلاب و آرمانهای آن، با تأکید بر ادامه راه دکتر مصدق و انتقاد از پاره‌ای گرایشهای تندرو، مخالفت طیف تندرویی از عناصر برآمده از انقلاب را برانگیخته بود، در انتخابات نخستین دوره مجلس شورای اسلامی شرکت کرد و در بهار ۱۳۵۹ به همت یاور همیشگی‌اش زریرخان جهانگیری به نمایندگی از شهرستان اقلید در مجلس حضور یافت، ولی اعتبارنامه‌اش تصویب نشد.

خسروخان که هدف انتقاد نیروهای تندروی انقلابی و اتهامات دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شده بود، به دست گروهی مسلح ربوده و مضروب شد. در پی انتشار این خبر، انبوهی از مردم ایل قشقایی در اعلام پشتیبانی از خسروخان و اعتراض به این عمل تعدادی از جاده‌های اصلی فارس را مسدود کردند و دست به اسلحه بردند. به کلانتران ایل قشقایی در سراسر فارس که تعدادشان هفتاد نفر بود، آماده باش داده شد و آن‌ها مشغول گردآوری جوانان جنگجو شدند. در همین حال دستور رهایی خسرو قشقایی از بازداشت صادر شد و وی به فارس بازگشت.

به رغم تلاش‌هایی برای حل مسالمت‌آمیز این ماجرا، حرکتی که به این نحو آغاز شده به مدت دو سال و با رشته زد و خوردهای پراکنده‌ای میان قشقاییان و جمهوری اسلامی ادامه یافت تا سرانجام پس از رویارویی نهایی در اوایل اردیبهشت ۱۳۶۱ در نزدیکی فیروزآباد، نیروهای حکومت بر قشقایی‌ها چیره شدند. در خرداد همان سال، خسرو خان صولت قشقایی به همراه چند تن از افرادش در شیراز دستگیر و پس از محاکمه در ۹ مهر ۱۳۶۱ همان سال در فیروزآباد تیرباران کردند.

خسرو خانِ قشقایی چرا به دیدار امام خمینی«ره» رفت

“خسروخان قشقایی” پس از شکستن زندانی تبعید و بازگشت به میان قوم و قشقایی‌ها، تصمیم گرفت به دیدار امام خمینی «ره» برود. در روز ۲۱ بهمن ۵۷ به تهران آمد و با هر شکلی که ممکن بود، حمایت خود را از دولت موقت اعلام کند. اهداف اصلی او از بازگشت، بهبود وضعیت ایل قشقایی بود. در استان فارس، خبر بازگشت او پهلوان ایل قشقایی را همگانی کرده بود و در هنگام بازگشت، عشایر قشقایی سنگ تمام گذاشته و او را استقبال کردند.

مدتی پس از بازگشت، خسروخان صولت قشقایی که اکنون خود را ایلخان می‌شمرد، به اجبار از ایران رفته بود و حالا با نزدیکی به پایان رژیم پهلوی، تصمیم به بازگشت به میان ایلش گرفت. او قول داده بود اقتدار و حقوق ایل قشقایی را بازیابی کند و به عهده گرفتن امور آنان را به عهده بگیرد. ممکن است او هنوز هویت و مشخصات ناآرام دهه‌های ۲۰ و ۳۰ را در ذهن خود حس کند، و گمان برداشته باشد که با سقوط پهلوی‌ها، آنچه را که از دست داده بوده و تمام امکاناتی که در سال ۱۳۳۲ از دست داده بوده، حالا قابل بازیابی و بهره‌مندی است.

خسرو خان قشقایی چگونه کشته شد

خسرو خان قشقایی ۹ مهر۱۳۶۱ یعنی ۱۶ روز بعد از دستگیری اعدام شد. اتهامی که به خسرو خان قشقایی وارد شد «مبارزه مسلحانه علیه حکومت» و «اقدام علیه امنیت ملی» عنوان شد. حکومت معتقد بود خسرو خان قشقایی با حمایت مردم جنوب اقدام به جمع‌آوری نیرو و تحرکات مسلحانه در رویارویی با انقلاب و جمهوری اسلامی کرده‌است پس از آن خسروخان قشقایی را  در فیروزآباد فارس تیرباران کردند.

نهم مهرماه بعدها توسط تیم قشقایی به یک روز تاریخی بیاد ماندنی برای قشقایی ها تبدیل شد بطوری که تیم قشقایی در 9 مهرماه 1395 تیم پرسپولیس قوی ترین تیم آن زمان ایران را از جام حذفی حذف کرد. می توانید مقاله حذف تیم پرسپولیس توسط قشقایی را مطالعه کنید