فاکتور
این کلمه دو تلفظ مختلف و دو معنای مختلف دارد. ولی رادیو و تلویزیون غالبا آن ها را به جای هم به کار می برد.
«فاکتور» بر وزن «کارکُن» کلمه ای فرانسوی است. این کلمه در فرانسه به صورت «Facteur» که مصطلح علم ریاضیات و شیمی است و در زبان رایج، خاصه میان درس خواندگان به معنای «عامل» به کار می رود.
اما «فاکتور» بر وزن «جانسوز» که آن هم کلمه ای فرانسوی است و در فرانسه به صورت «Facture» نوشته می شود، عبارت است از «ورقه ای که فروشنده روی آن ریز و بهای کالاهای فروخته را می نویسد و به خریدار می دهد.» که در زبان پارسی آن را «صورتحساب» می گویند.
عُمران – عِمران
این دو کلمه رانباید به جای هم به کار برد. کلمه «عُمران» به معنای «آباد کردن» و «آبادانی» است که به ضم اول تلفظ می شود و نه به کسر.
اما واژه «عِمران» به کسر اول و سکون دوم نام «پدر موسی کلیم ا…» سومین پیامبر «صاحب شریعت» است. نام یکی از سوره های «قرآن مجید» نیز سوره «آل عِمران» است که به معنای «فرزندان عِمران» است.
عسکر
این کلمه عربی است بنابراین با «ک» نوشته می شود ونه «گ» و باید به همین صورت «عسکر» نوشته و تلفظ شود.
«عسکر» به معنای «لشکر» و «سپاه» است و تلفظ املای آن به صورت «عسگر» کاملا غلط است زیرا در زبان عربی حرف «گ» وجود ندارد.
سقف
در سال های اخیر عباراتی نظیر عبارت زیر در رسانه ها فراوان نوشته و خوانده می شود:
«وزیر صنایع فرانسه گفت که کشور متبوعش برای واردات از ایران سقفی تعیین نکرده است.» (اخبار رادیو ایران در ۱۹/۷/۶۹ )
«سقف تولید اوپک ۲۲/۵ میلیون بشکه در روز تعیین شد.» (اخبار روزنامه ها)
مقصود از «سقف» در این عبارات «حداکثر» یا «نهایت» است اما «سقف» در پارسی چنین معنایی نداشته است و ندارد و نیازی هم نیست که امروزه چنین معنایی را که گرته برداری واژه (Plafond) فرانسوی و کلمه (Ceiling) انگلیسی است بر آن تحمیل کنیم زیرا در همه این موارد به جای سقف می توان واژه «حد» را به کار برد.
سُفته – سَفته
«سُفته» به معنای «برات وحواله تجاری» از معدود کلماتی است که خواص آن را غلط و عوام صحیح تلفظ می کنند.
این واژه پارسی است و تلفظ صحیح آن به ضم اول است ونه به فتح.
این واژه از زبان پارسی به زبان عربی رفته و «سُفتجه» به ضم اول شده است اما در عربی جمع مکسر «سَفاتج» و مصدر «سَفتج» را نیز از آن ساخته اند که هر دو به فتح اول است.
محتمل است که در پارسی امروز تلفظ غلط «سَفته» به فتح اول از همین جا ناشی شده است.
ارسال دیدگاه