زندگی نامه سعدی

چکیده ای از زندگی نامه سعدی

زندگی نامه سعدی

نام اصلی:ابومحمّد مُشرف الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف

زاده: ۶۰۶ هجری قمری (۱۲۱۰ میلادی) (۵۸۹ خورشیدی)

محل تولد:شیراز، ایران

محل زندگی: شیراز، بغداد

درگذشته: ۶۹۰ هجری قمری

آرامگاه:سعدیه، شیراز

لقب: افصح المتکلمین، استاد سخن، شیخ اجلّ

تخلص: سعدی

پیشه: خطیب شاعرنویسنده

زمینه کاری:شعر و نثر فارسی

ملیت: ایرانی

مذهب: شافعی، اشعری

در زمان حکومت: اتابکان فارس، عباسیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان

سبک نوشتاری: سبک عراقی

رویدادهای مهم: حمله مغول به ایران

کتاب‌ها: گلستان، بوستان، غزلیات سعدی

دیوان اشعار: کلیات سعدی

زندگی نامه سعدی

سعدی کیست؟

ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف متخلص به سعدی، شاعر و نویسندهٔ پارسی‌گوی ایرانی است

سعدی متولد چه سالی است

سعدی شیرازی متولد سال ۱۲۱۰ میلادی (۵۸۹ شمسی) در شیراز ، چشم به جهان گشود

نام کامل سعدی

«ابومحمّد مُشرف‌ الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف» متخلص به سعدی می باشد ، نام کوچک اش «مصلح» از نام پدربزرگ پدری اش گرفته شده است

لقب «استادِ سخن»، «پادشاهِ سخن»، «شیخِ اجلّ» و حتی به‌طور مطلق، «استاد»

خانواده سعدی

پدرش معلم دین و از کارکنان دربار اتابک بود به این ترتیب از کودکی تحت تعلم و تربیت پدر قرار گرفت تا اینکه در ۱۲ سالگی پدر را از دست داد و نزد پدربزرگ مادری خود بنام «مسعود بن مصلح الفارسی» بزرگ شد

تحصیلات سعدی

در دانشگاه نظامیه بغداد در علوم فقه ، طب ، فلسفه ، نجوم و قرآن تحصیل کرد وسعدی در زمان تحصیل خود از دانشگاه نظامیه، خرجی (پول) می گرفت

زندگی نامه سعدی

سال های سفر سعدی

بعد از به پایان رساندن دوره آموزش، استاد سخن عزم سفر کرد. سعدی برای کسب علم و دانش و تجربه به طرف حجاز، شام و سوریه حرکت کرد. از آن جا راه خانه خدا را در پیش گرفت. در این بین، ازدواج را تجربه کرد و حاصل این ازدواج فرزندی بود که موجب انس و الفت سعدی شد. اما پس از چندي بدون دلیل فرزند خود را از دست داد و برای تحمل این درد و رنج مجدداً عزم سفر کرد.

سفرهای سعدی تنها جستجوی تنوع، طلب دانش و اگاهی از رسوم و فرهنگ های مختلف نبود. بلکه هر سفر تجربه ای معنوی نیز به شمار می آمد. سنت تصوف اسلامی همواره مبتنی بر سیر و سلوک عارف در جهان آفاق و انفس بود و سالک، مسافری است که باید در هر دو وادی، سیری داشته باشد؛ یعنی سفری در درون و سفری در بیرون.

سعدی در شهرهای شام به سخن رانی هم می پرداخت ولی در همین حال، بر اثر این سفرها به تجربه و دانش خود نیز می افزود.

سعدی به شهر های مختلفی در تمام نقاط دنیا پا گذاشت و در این شهرها به تدریس و موعظه مشغول شد. سعدی در سیر و سلوك هم مقامی بس والا داشت. به تمام قلمرو اسلامی و همسایگان كشورهای اسلامی مسافرت كرد و دیده تیزبین او در هر ذره، عالمی پند و حكمت می دید. یك بار هم در جریان جنگ های صلیبی به طوری كه خودش در گلستان می نویسد به چنگ عیسویان اسیر می شود.

بعضی از صاحب نظران نیز سفر او به هندوستان و چند نقطه ديگر از دنیا را هم تائید کرده اند و احتمال می‌دهند این سفرها تقریباً ۳۰ سال به طول انجامیده باشد. با این حال مدت زمان سفرها و نقاطی که سعدی به آن جا سفر کرده، هنوز محل بحث و شک است.

سعدی در روزگار سلطنت اتابک ابوبکر بن سعد به شیراز بازگشت و در همین ایام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفرید و به اسم« اتابک» و پسرش سعد بن ابوبکر کرد. بعضی معتقد هستند که او لقب سعدی را نیز از همین نام” سعد بن ابوبکر” گرفته است.

زندگی نامه سعدی

اسارت و کار اجباری

سعدی در مدت اقامت خود در دمشق به علت دلگیری از دوستانش، از شغل خود کناره گیری کرده و سر به بیابان می گذارد اما در مسیر اسیر فرنگیان می شود

او مدتی بعنوان غنیمت در شهر طرابلس (لیبی فعلی) به کار اجباری گرفته می شود اما آنجا توسط یک تاجر باز خرید و آزاد شد

ازدواج وهمسران سعدی

گفته شده است بعد از آزادی او توسط تاجر از بند مسیحیان، سعدی با دختر این تاجر ازدواج می کند و اتفاقا زنی بد خوی و ستیزه جوی نصیب اش می شود

بعد از جدایی از آن بار دیگر در صنعا زنی اختیار کرده و کودکی زیبا از آن زن نصیبش می شود اما کودک در عین طراوت پس از مدتی می میرد

سعدی بعد از این واقعه سخت دچاره اندوه شد و به قبرستان رفته و سنگ قبر را کنار می زند اما ناگهان حالش دگرگون شده و از هوش می رود ، وقتی به هوش می آید دوبیتی زیر را می سراید

به صنعا درم طفلی اندر گذشت

چه گویم کز آنم چه بر سر گذشت

در این باغ سروی نیامد بلند

که باد اجل بیخ عمرش نکند

بعد از این ماجرا سعدی سال ها بعد ازدواج کرده و گفته می شود هم اکنون نوادگان او در تهران زندگی می کنند

زندگی نامه سعدی

آثار سعدی

آثار سعدی علاوه بر آن که عصاره و چکیده افکار و تأملات عرفانی و اجتماعی و تربیتی وی است، آینه خصایل و خلق و خوی و منش ملتی کهنسال است و از همین رو هیچ وقت شکوه و درخشش خود را از دست نخواهد داد.

همهٔ آثار سعدی اعم از شعر و نثر در مجموعه ای با عنوان کتاب کلیات سعدی جمع آوری شده است. از بین آثاری که در این کتاب آمده، بوستان و گلستان دو کتاب مستقل هستند. گلستان به نظم و نثر مسجع و بوستان به نظم توسط سعدی تألیف شده است.

سایر آثار سعدی که در کتاب کلیات آمده است، عبارت اند از: قصاید، مراثی، ملمعات و مثلثات، ترجیعات، صاحبیه، رباعیات و مفردات.

بوستان سعدی

«بوستان سعدی» یا «سعدی نامه»، نخستین اثر مستقل سعدی است که سرودن آن در سال ۶۵۵ هجری پایان یافته است. زبان این منظومه، زبانی است استوار و روان و هماهنگ و به دور از تصنع و تکلف. این اثر در قالب مثنوی و در بحر متقارب سروده شده و محتوای آن اخلاق و تربیت و سیاست و امور اجتماعی است.

نثر گلستان

نثری است آراسته و در عین حال روان و ساده. سعدی با قدرت خارق‌العاده‌ی خود کلمات را زیبا می‌گزیند، زیباتر در کنار هم می‌نشاند و از این هم‌نشینی کلمات، موسیقی کلامی روح‌نواز می‌آفریند که اهل فن آن را نثر «مسجع» یا «آهنگین» می‌نامند. «گلستان» زیباترین و تاثیرگذارترین کتاب نثر فارسی است، چنان‌که پیشینیان ما آن را به کودکان خود آموزش می‌دادند و نخستین کتاب خوانده شده توسط هر ایرانی «گلستان» بود. داستان‌های کوتاه و پندهای اخلاقی آن در آموزش نسل‌های متعدد نقش بسزایی داشته است چنان‌که بیشتر گزاره‌ها و ابیات گلستان به شکل ضرب‌المثل به گفتار ایرانیان راه یافته‌ است.

قصاید

به رغم افول قالب شعری قصیده در قرن ششم و به دنبال آن رواج غزل، سعدی در این زمینه نیز تبحر خاصی داشته و به دو زبان فارسی و عربی قصایدی سروده است. این قصاید را از نظر محتوا می‌توان در دو حوزه‌ی «تاملات و تفکرات» و « مدح امرا و سلاطین معاصر» جای داد که دومی اگر چه از شان وی دور است، اما اغلب ملایم و به دور از اغراق است. غالبا آن‌ها را پند و اندرز می‌دهد و صفات نیکی را در آنان می‌ستاید که خود به شیوه‌ی غیر مستقیم، تشویق به داشتن خلق و خوی پسندیده است.

غرلیات

سعدی غزل را چنان زلال و شفاف و در عین حال استوار و باشکوه سروده‌ است که به جرات می‌توان گفت تمامی غزل‌ سرایان بعد از او، از تاثیر سبک و سخن وی بی نصیب نمانده‌اند. زبان او روان و ساده و عاشقانه است. آرایه های ادبی را بسیار استادانه و طبیعی به‌کار می‌گیرد. از حشو و اغراق می‌پرهیزد و خیال انگیزی و تصویر آفرینی را به اوج خود می‌رساند و این‌گونه است که ترنمی زیبا و گوش‌نواز را در غزلیات خود جاودانه می‌کند.

زندگی نامه سعدی

در گذشت سعدی

تاریخ درگذشت سعدی را در منابع گوناگون ، یکی از سال‌ های ۶۹۰ تا ۶۹۵ هجری قمری ذکر کرده ‌اند اما مورد اعتمادترین روایت از بیوگرافی سعدی اینست که وی در ذیحجه سال ۶۹۰ هجری وقتی ۸۴ ساله بود فوت کرده است

او در همان خانقاهی که سال های آخر عمر اقامت گزیده‌ بود به خاک سپرده شده‌ است

روز سعدی در ایران و جهان

از سال ۱۳۸۱ روز ۱ اردیبهشت را روزی سعدی اعلام کردند و از سال ۱۳۸۹ هم در اجلاس شاعران جهان نخستین روز اردیبهشت روز گرامیداشت سعدی در جهان شد

آرامگاه سعدی

آرامگاه سعدی در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است.سعدی در خانقاهی که اینک آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاک سپرده شد.برای نخستین بار در قرن هفتم توسط شمس الدین محمد صاحب دیوانی وزیر معروف اباقاخان، مقبره ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.