قانون ویسل بلوئر یا دمنده در سوت
در سال 1996، دولت فدرال آمریکا قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن، افشاگران تخلفات در نظام سلامت را تشویق مالی می‌کند. یک مطالعه علمی که در سال 2008 در مجله سالنامه طب داخلی امریکا منتشر شد، عملکرد این قانون را طی سال‌های 1996 تا 2005 بررسی کرد.در این مدت، 379 پرونده تخلفات بهداشتی رسیدگی شد که از این تعداد، 9.3 میلیارد دلار بازگردانده شد. یک میلیارد دلار از این مبلغ به افشاگران پرداخت شد.تعداد پرونده‌های رسیدگی شده در سال 2001 به اوج خود رسید، اما مبالغ بازگردانده شده سالیانه از سال 2002 تا 2005 به شدت افزایش یافت.
این مطالعه نشان داد که تشویق مالی افشاگران می‌تواند به شناسایی و بازگرداندن پول‌های هدر رفته در نظام سلامت کمک کند. تخلفات بهداشتی حدود 10 درصد از هزینه‌های سلامت را شامل می‌شود و دولت می‌تواند با کشف تخلفات، این هزینه را کاهش دهد.
تعداد پرونده های افشا شده در سال های اولیه
تعداد پرونده های افشا شده در سال‌های اول تصویب قانون کم بوده است، اما این تعداد در سال‌های بعد افزایش یافته و در سال 2001 به بالاترین مقدار خود رسیده و سپس کاهش یافته است. اما مبالغ بازگردانده شده از سال 2002 تا 2005 به شدت افزایش یافته است.
خصوصیات افشاگران
یک نکته مهم در این مقاله، خصوصیات افشاگران است. بیشترین تعداد افشاگران پزشکان و مدیران سازمان‌ها بوده‌اند و تقریباً سه چهارم آنها کارکنان داخلی سازمان‌ها بوده‌اند که به صورت زنده اطلاعات را فاش کرده‌اند. حسابداران داخلی نیز 10% از افشاگران را تشکیل می‌دهند. یک نکته مهم دیگر نقش ضعیف بیماران در افشاگری است که تنها 2% از افشاگران را تشکیل می‌دهند.
خصوصیات متهمان
همچنین خصوصیات متهمان یا همان متهمان نیز قابل توجه است. بیشترین شکایت‌ها مربوط به بیمارستان‌ها (29%)، پزشکان (14%) و شرکت‌های حسابداری که تراز مالی بیمارستان و صورت‌حساب‌های بیماران را تنظیم می‌کنند (9%) است. شکل زیر نشان می‌دهد مقدار بازپرداختی از انواع مختلف پرونده را.
بررسی پرونده های افشاگری از لحاظ بار مالی
بررسی بار مالی این پرونده‌ها نیز بسیار جالب است. با این که تنها 4% (13 از 352) از پرونده‌ها مربوط به شرکت‌های دارویی بوده است، اما 39% (3.6 میلیارد دلار) از کل مبالغ بازگردانده شده را تشکیل می‌دهد و به طور متوسط 257 میلیون دلار به ازای هر پرونده است. نظام‌های مراقبت سلامت 21% (1.9 میلیارد دلار) از کل مبالغ بازگردانده شده را تشکیل می‌دهد که به طور متوسط 50 میلیون دلار به ازای هر پرونده است. با اینکه در نزدیک به یک سوم موارد، بیمارستان‌ها به عنوان متهمان بوده‌اند، اما پرداخت‌ها و قضاوت‌های علیه آنها تنها 3% (270 میلیون دلار) از کل مبالغ بازپرداختی را تشکیل می‌دهد و به طور متوسط 2.1 میلیون دلار به ازای هر پرونده است.
قهرمانان حقوق بشر و مبارزان با فساد
افشاگران معمولاً به دلایل اخلاقی، قانونی یا عدالتی اقدام به افشای اطلاعات محرمانه می‌کنند. آنها به طور عمومی به عنوان قهرمانان حقوق بشر و مبارزان با فساد شناخته می‌شوند. افشاگری می‌تواند منجر به افشای فساد، تجاوزات حقوق بشر، خطرات برای عموم، تقلب و سوءاستفاده از منابع عمومی، تخلفات مالی و غیره شود.
افشاگران معمولاً با مشکلات و تهدیدهای جدی روبرو می‌شوند. آنها ممکن است با از دست دادن شغل، تعقیب قضایی، تهدید به جان یا خطرات دیگر روبرو شوند. برخی از کشورها قوانین و حمایت‌های خاصی برای حفاظت از افشاگران دارند، اما در بسیاری از موارد این حمایت‌ها کافی نیست و افشاگران همچنان با مشکلات روبرو می‌شوند.
قانون ویسل بلوئر در ایران
افشاگری در ایران همچنین مورد توجه قرار گرفته است و قانونی برای حمایت از افشاگران در حال بررسی است. این قانون قرار است به افشاگران جایزه اعطا شود و آنها از تعقیب قضایی و مشکلات دیگر محافظت شوند. همچنین، سامانه‌هایی برای افشای اطلاعات نادرست در حوزه‌های مختلف نیز در حال راه‌اندازی است.
افشاگری نقش مهمی در رسیدگی به فساد و تخلفات دولتی، عمومی و خصوصی دارد. این افراد با شجاعت و اخلاص خود به رسوایی‌ها و نقص‌های سیستم‌ها اشاره می‌کنند و به عموم کمک می‌کنند تا بهبود و تغییرات لازم را در جامعه برقرار کنند. افشاگران به عنوان یک نیروی مهم در جامعه شناخته می‌شوند که برای حفظ عدالت و رسیدگی به تخلفات مهم هستند.
ارسال دیدگاه