سیزده به در ایرانی
سیزده به در
از دیرباز رسم بر این بوده که ایرانیان در سیزدهمین روز فروردین ماه پایان عید نوروز را جشن بگیرند. سیزده به در روز جشن بدرقه ی نوروز است که یکی از مهم ترین رسم های ایرانیان از گذشته های دور بوده و در سال های اخیر نیز روز طبیعت یا روز آشتی با طبیعت نامیده می شود. مردم در روز سیزده به در به دشت و باغ و فضای سبز می روند و به همراه خانواده و دوستان لحظات خوشی را سپری می کنند و روز آخر نوروز را با شادی به اتمام می رسانند.
فلسفه ی سیزده به در
یکی از جشن های نوروزی و بهاری جشن سیزدَه به در است که در سیزدَهمین روز از اولین ماه سال، یعنی فروردین ماه برپا می شود. مردم ایران معتقدند که روز سیزده به در نحس است و در این روز همگی باید به فضای سبز بروند تا نحسی از آن ها و خانه دور شود.
آداب و رسوم سیزده بدر
این چنین گفته میشود که ایرانیان باستان در آغاز سال نو پس از دوازده روز (12 روز به خاطر اینکه هر یک سال 12 ماه است) دید و بازدید با اقوام، دوستان و آشنایان، روز سیزدهم نوروز را به بیرون از منزل و فضای باز مثل دشت و صحرا میرفتند و شادی میکردند و به این نحو نوروز را به پایان میرسانیدند.
برخی نیز می گویند به این علت که زرتشتیان اعتقاد به عمر 12 هزار ساله ی جهان دارند، و بر این باورند هريك از دوازده اختر كه خود به يكي از برج هاي دوازده گانه حاكم است، هزار سال به جهان حكومت خواهد كرد. از این حیث عمر جهان دوازده هزار سال است و در پايان دوازده هزار سال، آسمان و زمين به هم خواهند رسید. به همین علت جشن دوازده روزه ی نوروز در فروردين ماه سال نو، مرتبط با 12 ماه سال و دوازده هزار سال عمر جهان است.
همچنین به گفته ی برخی دیگر ایرانیان باستان در گذشته های دور “سیزده به در” را به مناسبت پیروزی ایزد باران بر دیو خشکسالی “اَپوش” جشن می گرفتند. در ایران باستان روز سیزدهم ماه فروردین، تیر یا تِشتَر نامیده می شد. ایزد تیر یا تشترکه در اوستا، یَشتی هم به نام آن وجود دارد ایزد باران است و در باور پیشینیان پیش از آشو زرتشت برای این که ایزد باران در سال جدید پیروز شود و دیو خشکسالی نابود گردد باید مردمان در نیایش روز تیر ایزد از این ایزد یاد کنند و از او درخواست باریدن باران نمایند.
سیزده بدر در ایران باستان
در ایران باستان بعد از برگزاری مراسم نوروزی سیزدهم که به ایزد باران تعلق داشت مردم به فضای سبز و کنار رودخانه ها می رفتند و جشن برپا می داشتند. آن ها در این روز آرزوی بارش باران را از خداوند مینمودند. امروزه نیز مردم صبح سیزدهم فروردین ماه سفره ی هفت سین را جمع می کنند، آجیل و شیرینیهای باقیمانده در سفره ی نوروزی را با خود به فضای سبز میبرند، و غذایشان را نیز بیرون از خانه میل می کنند. غذاهای سیزده به در معمولا سبزیدار هستند. از قبیل آش رشته، سبزی کوکو و خورشهای سبزیدار و غیره. عصر هنگام نیز خوراکیهای باقی مانده ی نوروز را مصرف کرده و کاهو با سکنجبین میخورند. همچنین سبزه ی هفت سین را با خود می برند و در آب روان می اندازند تا نحسی و بدی ها را از خود دور کنند و آرزو میکنند که سالی پربرکت و شاد داشته باشند.
معنای سیزده به در
همه بر این باورند که کلمه ی سیزدهبهدر به معنی در کردن نحسیِ سیزده است. اما با کمی دقت به مفهوم کلمات می توانیم تفسیر دیگری از آن ها داشته باشیم. به طور مثال: می توان گفت کلمه ی “به”، به معنای “به سمت” یا “به طرف” و کلمه ی “در”، به معنای “دره و دشت”! در نتیجه سیزده به در به معنای سپری کردن روز سیزدهم فروردین ماه در طبیعت و فضای سبز است.
آیین های روز سیزدهم نوروز
سبزه گره زدن
معمولا در گذشته دخترها و پسرها در روز سیزده به در نیت می کنند و سبزه گره می زنند و آرزو می کنند تا سال آینده ازدواج کنند. اما امروزه همه ی مردم به نیت باز شدن گره ی دشواری ها سبزه گره می زنند و آرزو می کنند. همچنین گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است. برای اینکه همیشه سبز و سرزنده و خوشحال باشیم.
برخی نیز بر این باورند که پیشینه ی سبزه گره زدن به اولين زوج یعنی مشيه و مشيانه که فرزندان کیومرث بودند و اولین انسان ها بر روی زمین بودند باز می گردد. زرتشتيان معتقدند مشيه و مشيانه هنگام ازدواج با یکدیگر دو شاخه را گره زدند و پايه ی ازدواج خود را اینگونه بنا نهادند و از آن زمان به بعد اين رسم معمول گرديد.
انداختن سبزه ی هفت سین عید به رودخانه
انداختن سبزه ی هفت سین عید به رودخانه به این علت است که ایرانیان باستان عقیده داشتند بدی ها و مریضی ها در سبزه جمع می شوند و با انداختن آن به آب جاری این بدی ها و مریضی ها را از خود دور می کنند.انداختن سبزه ی سیزده به در در آب
خوردن کاهو و سکنجبین
خوردن کاهو و سنکنجبین در روز سیزده به در به این دلیل است که کاهو سرد و سکنجبین طبع میانهای دارد و برای افرادی که در ایام عید آجیل، شکلات و شیرینی فراوانی خوردهاند بسیار لازم و تعدیلکننده ی مزاج است. سکنجبین منافع سرکه را دارد و میتواند متعادل کننده ی حرارت و التهابات کبد باشد و در بریدن صفرا تاثیر بسزایی دارد.خوردن کاهو سکنجبین
پختن آش رشته
آش رشته سیزده بدر
گفتن دروغ سیزده
پرتاب 13 عدد سنگ
در مناطق کردنشین، در پایان روز سیزده به در مردم با آرزوی دور شدن نحسی و بدی ۱۳ عدد سنگ را به پشت سر پرتاب میکنند. آن ها با پرتاب هر یک سنگ آرزویی خوب می کنند.
ارسال دیدگاه