زیست شناسی شاخه ای از علم است که به مطالعه حیات و موجودات زنده می پردازد. این شامل موضوعاتی مانند سلول، ژن ها، وراثت، میکروارگانیسم ها، گیاهان، حیوانات و بدن انسان می شود.در ادامه با ما همراه باشید
سلول چیست
سلول چیست:سلول واحد اساسی زندگی است. برخی موجودات زنده مانند باکتری از یک سلول تشکیل شده اند، در حالی که برخی دیگر از تریلیون ها سلول تشکیل شده اند. انسان ها نیز از سلول ها تشکیل شده اند.
یاختهیا سِلّول واحد اصلی ساختاری، عملکردی و بیولوژیکی همهٔ موجودات زنده شناخته شده‌است. یاخته‌ها اغلب، کوچک‌ترین واحدهای حیات و به‌عبارتی واحدهای ساختمانی حیات نامیده می‌شوند.
یاخته‌ها توسط رابرت هوک در سال ۱۶۶۵ میلادی کشف شدند. وی آنها را به دلیل شباهتشان با اتاق‌های صومعه‌ای که راهب‌های مسیحی در آن، ساکن بودند، یاخته نام‌گذاری کرد.
سلول چیست
تقسیم سلولی چیست؟
در بدن ما دائما یاخته ها جایگزین یکدیگر می شوند.
سلول ها باید به دلایل متعددی تقسیم شوند؛ از جمله رشد یک موجود زنده و جایگزینی سلول مرده.
دو نوع تقسیم سلولی وجود دارد:
- میتوز
- میوز
انواع مختلف سلول
سلول ها انواع مختلفی دارند. هر نوع سلول متفاوت است و عملکرد متفاوتی را انجام می دهد. در بدن انسان سلول‌های عصبی داریم که از پا تا نخاع می‌توانند طول داشته باشند. سلول های عصبی به انتقال پیام ها در سراسر بدن کمک می کنند. ما همچنین میلیاردها سلول کوچک مغز داریم که به ما کمک می‌کنند فکر کنیم و سلول‌های ماهیچه‌ای که به حرکت در اطراف کمک می‌کنند. سلول های بسیار بیشتری در بدن ما وجود دارند که به ما کمک می کنند تا کار کنیم و زنده بمانیم.
اگرچه انواع مختلفی از سلول ها وجود دارد، آنها اغلب به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: پروکاریوتی و یوکاریوتی.
پروکاریوت: یاخته‌هایی که در آنها به علت نداشتن غشایِ هسته موادّ هسته‌ای در سیتوپلاسم پراکنده شده‌اند و هسته مشخصی ندارند؛ مانند: باکتری‌ها، آرکی باکترها.
یوکاریوت: یاخته‌هایی که هستهٔ مشخصی دارد و غشایی دولایه آن را در بر می‌گیرد؛ مانند: گیاهان، جانوران، قارچ‌ها و آغازیان.
1-سلول های پروکاریوتی
سلول های پروکاریوتی : اگر DNA درون سلول از سیتوپلاسم جدا نشود، آن سلول یک پروکاریوت است.سلول های پروکاریوت هسته ندارند.
سلول پروکاریوتی یک سلول ساده و کوچک بدون هسته است. ارگانیسم های ساخته شده از سلول های پروکاریوتی بسیار کوچک هستند، مانند باکتری ها. سه ناحیه اصلی سلول پروکاریوتی وجود دارد:
1) محافظ بیرونی یا “پاکت” سلول. این از دیواره سلولی، غشاء و کپسول تشکیل شده است.
2) تاژک ها که زائده هایی شلاق مانند هستند که می توانند به حرکت سلول کمک کنند. توجه: همه سلول های پروکاریوتی تاژک ندارند.
3) داخل سلول به نام ناحیه سیتوپلاسمی. این ناحیه شامل نوکلوئید، سیتوپلاسم و ریبوزوم است.
سلول های یوکاریوتی – این سلول ها معمولاً بسیار بزرگتر و پیچیده تر از سلول های پروکاریوتی هستند. آنها دارای یک هسته سلولی مشخص هستند که DNA سلول را در خود جای می دهد. اینها انواع سلول هایی هستند که در گیاهان و حیوانات پیدا می کنیم.
2-سلول های یروکاریوتی
سلول های پروکاریوتی:این سلول ها یک هسته واقعی و مشخص دارند.اندازه آن ها بین 10 تا 100 میکرومتر متغیر است.هسته در داخل آن دارای غشایی بوده که از محتویات داخل سلولها جدا می شود. در این سلولها در اندامک های دیگر نیز مانند هسته، غشا وجود دارد و تعداد کروموزوم در آن زیاد است. گیاهان، جانوران و قارچ ها دارای این نوع از سلولها هستند.
گیاهان، حیوانات، قارچ‌ها، قالب‌های لجن (کپک مخاطی Slime mold) نام غیررسمی برای انواع گوناگون جانداران یوکاریوت است که می‌توانند آزادانه به شکل تک یاخته‌ای زندگی کنند اما گرد هم می‌آیند و ساختاری چندیاخته‌ای و تناسلی می‌سازند. بیش از ۹۰۰ گونه کپک مخاطی در سراسر جهان وجود دارد)، تک یاخته‌ای و جلبک‌ها همه یوکاریوتی هستند.
بخش هایی از سلول
برخی از سلول ها بخش ها و عملکردهای زیادی دارند. در اینجا برخی از اجزای اصلی بسیاری از سلول ها آورده شده است:
غشاء – این مرز بیرونی سلول است. یه جورایی شبیه پوسته به برخی از مواد اجازه ورود و برخی دیگر را خارج می کند.
میتوکندری – این جایی است که سلول انرژی خود را دریافت می کند. در بدن انسان، غذایی که ما هضم کرده‌ایم، با اکسیژن موجود در میتوکندری واکنش می‌دهد تا برای سلول انرژی بسازد.
ریبوزوم ها – ریبوزوم ها مانند کارخانه های کوچکی هستند که چیزهای مختلفی را که سلول برای عملکرد نیاز دارد، مانند پروتئین ها می سازد.
هسته – هسته مغز سلول است. از کروموزوم ها استفاده می کند تا به بقیه سلول ها دستور دهد که در مرحله بعد چه کاری انجام دهند.
سیتوپلاسم – این ماده ای است که بقیه سلول را پر می کند. سایر اجزای سلول در سیتوپلاسم شناور هستند. بیشتر آب است.
لیزوزوم ها – این افراد محل را تمیز می کنند تا از شر زباله ها و سایر مواد ناخواسته ای که ممکن است وارد سلول شوند خلاص شوند.
ماشین های داخل سلول مانند هسته، ریبوزوم ها و لیزوزوم ها اندامک نامیده می شوند.
شبکه آندوپلاسمی –شبکه آندوپلاسمی که متشکل از کیسه های به هم چسبیده (سیسترنا) است، مولکول های تولید شده را پردازش می کند. این شبکه می تواند همچنین مولکول ها را به داخل یا خارج سلولها هدایت کند. شبکه آندوپلاسمی نرم که جابه جایی وزیکول ها، تولید هورمون در سلول های مغزی و تولید آنزیم های کبدی را بر عهده دارند، فاقد ریبوزوم هستند.
اسکلت سلولی (Cytoskeleton)-اسکلت سلولی را می توان داربست یاخته دانست؛ زیرا به حفظ شکل صحیح سلول کمک می کند.
با این حال برخلاف داربست های معمولی، اسکلت سلولی انعطاف پذیر است.
دستگاه گلژی (Golgi Apparatus)-هنگامی که مولکول ها توسط شبکه آندوپلاسمی پردازش می شوند، به دستگاه گلژی منتقل می شوند.
دستگاه گلژی در بسته بندی مواد نیز مسئول است.
حقایق جالب درباره سلول ها
- آنها توسط دانشمند رابرت هوک کشف شدند.
- یکی از بزرگترین سلول های شناخته شده تخم شترمرغ است که می تواند بیش از سه پوند وزن داشته باشد.
- هنگامی که بسیاری از سلول های یک نوع در یک گروه با هم باشند، به آن بافت می گویند.
- کلمه سلول از کلمه لاتین cellula گرفته شده است که به معنای محفظه کوچک است.
- انسان ها در واقع سلول های باکتریایی بیشتری نسبت به سلول های انسانی دارند.
- یک موجود زنده ممکن است تنها یک سلول داشته باشد
- موجودات تک سلولی پروکاریوتی ابتدایی‌ترین اشکال حیات روی زمین بودند
- سلولها حاوی مواد ژنتیکی هستند
- سلولها دارای اندامک هستند
- سلولها تولید مثل می‌کنند
- گروه‌هایی از سلول‌های مشابه، بافت‌ها را تشکیل می‌دهند
- سلولها خودکشی می‌کنند
- طول عمر سلولها متغیر است
- هر اندامک ساختار خاصی دارد.
- در فارسی نام دیگری برای سلول ها انتخاب شده و به یاخته معروف است.
ارسال دیدگاه