درمان وسواس فکری
آیا شما یا شخصی که به او اهمیت میدهید مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی (OCD) شده است؟ وسواس فکری عملی یک اختلال روانی است که تقریبا 2.3 آمریکاییها را در طول زندگی خود تحتتاثیر قرار میدهد.
در حالی که شدت و علل مختلفی برای این بیماری وجود دارد، اما اگر درمان نشود، میتواند از نظر اجتماعی، تحصیلی، شغلی و اقتصادی برای فرد، ناتوان کننده شود. وسواس فکری همچنین میتواند با اختلالات دیگری مانند اضطراب، افسردگی، تیک، اختلالات خوردن و اختلالات دوقطبی همراه باشد.
معمولاً وسواس فکری در دوران کودکی یا نوجوانی شروع میشود و در صورت عدم درمان وسواس فکری، میتواند در طول زندگی ادامه یابد. خبر خوب این است که درمان میتواند بسیار موثر باشد، زیرا درمان وسواس فکری در بیش از ۸۰ درصد افرادی که آن را دریافت و ادامه دادهاند، موفق عمل کرده است.
بیایید در مورد برخی از موثرترین درمان های وسواس فکری و اینکه در کجا و چه مرحلهای باید برای کمک حرفهای مراجعه کنید، صحبت کنیم.
اختلال وسواس فکری- عملی چیست؟
همانطور که از نامش پیداست، کسانی که دچار وسواس هستند، وسواس، اجبار یا هر دو را تجربه میکنند. ما در این مقاله بر روی وسواس فکری و درمان وسواس فکری تمرکز کردهایم.
وسواسهای فکری، افکار تکراری، مداوم و غیرمنطقی هستند. به عنوان مثال، ممکن است فردی به طور وسواسی نگران آلودگی، خشونت یا آسیب باشد، یا ممکن است تمایلات فکری به خشونت یا سایر رفتارهای مخرب داشته باشد.
اجبارها تشریفات بیش از حد یا رفتارهای تکراری هستند که به منظور جلوگیری از نگرانیهای مداوم فرد انجام میشوند. به عنوان مثال، شستن مکرر دستها یا غذا، تمیز کردن سطوح برای جلوگیری از آلودگی، تکرار کلمات، بررسی قفلها، یا چیدمان مجدد چیزها بارها و بارها همه نمونههایی از رفتارهای اجباری هستند.
این وسواسها و اجبارها میتوانند در زندگی افراد، بسیار مزاحم باشند و مانع از انجام به موقع وظایف و یا حتی اجتناب از موقعیتهایی شوند که معتقدند نمیتوانند آنها را کنترل کنند. بدون درمان وسواس فکری، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است کیفیت زندگی خود را تا حد زیادی کاهش دهند.
درمانهای وسواس فکری
در حالی که به نظر میرسد برخی از درمانها موفقیت بیشتری نسبت به سایر روشها دارند، اما هر فرد مبتلا به وسواس فکری با دیگری متفاوت است و بنابراین درمان باید متناسب با نیازهای فردی آنها باشد. دو درمان رایج و موثر برای درمان وسواس فکری عبارتند از دارو درمانی و درمان شناختی-رفتاری (CBT). ترکیبی از این دو گاهی بهترین نتایج را ایجاد میکند.
درمان شناختی-رفتاری شامل چه مواردی است؟
درمان شناختی-رفتاری نوعی روان درمانی است که شامل تکنیکهایی است که به افراد مبتلا به وسواس فکری کمک میکند تا فکرها و رفتارهای غیرواقعی خود را تغییر دهند تا از ناراحتی عاطفی خود بکاهند. این درمان شامل آموزش، تکنیکهای درمان شناختی، مواجهه درمانی و پیشگیری از پاسخ است.
موفقیت آن در درمان وسواس فکری مستلزم این است که فرد بتواند فرایند درمان را درک کند، بینش متوسط تا خوبی به آن داشته باشد و متوجه شود که افکار و اقدامات او کاملاً بر اساس واقعیت نیست، و مایل است این رویکرد درمانی را امتحان کند.
CBT موفق به فرد اعتماد به نفس میدهد و رفتارهای جدیدی را برای رفع ترس یا درمان اضطراب به او میآموزد. هر جلسه با CBT برای افراد مبتلا به وسواس فکری دارای دستور کار خاصی است و باید «تکالیف خانه» را قبل از جلسه بعدی انجام داد.
این درمان باید شامل سه جزء باشد:
۱- آموزش روانشناختی شامل اطلاعرسانی به بیمار در مورد نحوه عملکرد این درمان، فعالیتهایی که باید انجام دهید و اینکه چرا در این فعالیتها باید شرکت کنید. این مرحله بسیار مهم است زیرا بسیاری از فعالیتها برای بیمار باعث ایجاد اضطراب میشود.
شما شیوههای جدیدی از تفکر و واکنش به موقعیتهای اضطرابزا را خواهید آموخت. درمانگر شما با انجام شرایطی که باعث اضطرابتان میشوند، به شما کمک میکند تا به شما آموزش دهد چگونه افکار و رفتارهای وسواسی قدیمی را با روشهای جدید کنترل استرس جایگزین کنید.
۲- مواجهه و پیشگیری از پاسخ مهمترین جزء CBT برای افراد مبتلا به وسواس فکری است. این حالت شامل قرار گرفتن در معرض مکرر و طولانی مدت ترسهایی است که در گذشته در مورد آن وسواس داشته اید. این فعالیتها ممکن است از تجربیات کم خطر شروع شود، مانند پله برقی که از آن اجتناب کردهاید یا به سرعت از خانه خارج شدهاید بدون آنکه برای بررسی اجاق گاز یا قفلها برگردید.
۳- درمان شناختی میتواند تکنیکهای مواجهه و پیشگیری از پاسخ را بهبود بخشد. این فرصتی است که میتوانید از طریق آن روی باورهایی که باعث ایجاد اضطراب میشوند کار کنید. با صحبت با درمانگر خود خواهید فهمید که آیا باورها و افکار شما واقعبینانه هستند یا خیر. گاهی اوقت به راحتی از طریق درک اینکه چرا شما به آنچه باعث اضطراب میشود اعتقاد دارید و چگونه آن را با واقعیت مقایسه میکنید، میتوان بر اضطراب غلبه کرد.
این درمان در واقع به شما امکان میدهد همه متغیرهایی را که ممکن است منجر به پیامدهای فاجعهبار شوند، شناسایی کنید. به عنوان مثال، اگر میترسید که آپارتمان شما بسوزد، میتوانید تمام علل احتمالی این نوع آتشسوزی را مشخص کنید، از جمله هر کاری که ممکن است باعث ایجاد آن شود. به عبارت دیگر، درمان شناختی به شما کمک میکند وسواسها یا ترسهای خود را با ابزارهای تفکر انتقادی برطرف کنید.
دارو درمانی برای درمان وسواس فکری
سه نوع اصلی داروهای ضد افسردگی وجود دارد که برای درمان وسواس فکری استفاده میشود. هر نوع دارو عوارض جانبی مخصوص به خود را دارد که ممکن است برخی افراد را از انتخاب روش دارو درمانی منصرف کند، مانند افزایش احتمال خودکشی.
بازدارندههای بازجذب سروتونین (SSRI) با افزایش فعالیت سروتونین عمل میکنند. سروتونین یک انتقالدهنده عصبی طبیعی در بدن ما است که بر خلق و خو، تفکر، یادگیری و حافظه تأثیر میگذارد. این دسته از داروها، که شامل پاروکستین یا فلوکستین است، در درمان وسواس فکری مفیدترین میباشند. عوارض جانبی این داروها معمولاً خفیف هستند و میتوانند شامل تهوع، اسهال، آشفتگی، مشکلات خواب، کاهش میل جنسی و افزایش تعریق باشند.
کلومیپرامین یک داروی ضدافسردگی برای درمان افسردگی سه حلقهای است که سروتونین و نوراپی نفرین را تنظیم میکند. مشخص شده است که این دارو در درمان وسواس فکری بسیار موثر است، اما تحمل عوارض جانبی آن نسبت به SSRIها دشوارتر است. عوارض جانبی احتمالی آن شامل خوابآلودگی، خشکی دهان، یبوست، احتباس ادرار و سرگیجه است.
مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs)، مانند ونلافاکسین، مشابه داروهای ذکر شده در بالا عمل میکنند اما ممکن است موثر نباشند. عوارض جانبی شایع شامل تهوع، یبوست، سرگیجه، مشکل در خواب، خوابآلودگی و از دست دادن میل جنسی است.
لازم به ذکر است که اگرچه هر یک از این داروها میتوانند در درمان وسواس فکری مفید باشند، اما در نهایت علائم را کنترل میکنند، نه مشکل اساسی را. بنابراین ممکن است افزودن CBT به درمان دارویی شما برای دستیابی به موثرترین بهبود در درمان وسواس فکری، لازم باشد.
درمان حرفهای وسواس فکری
اگر علائمی دارید که شبیه علائم ذکر شده در بالا است، بهترین اقدام شما این است که از مشاوره با یک رواندرمانگر و یک روانپزشک مجرب استفاده کنید. این نوع پزشکان برای بهبود سلامت عاطفی شما و کمک به شما در دستیابی به بالاترین کیفیت زندگی اختصاص داده شدهاند و آنها دارای مجوز قانونی هستند که در صورت لزوم، نسخههایی برای درمان بیماری شما مینویسند. برای این منظور میتوانید به سایت روانشناسی دکتر کامیار سنایی مراجعه نمایید و درمانگر یا روانکاو خود را انتخاب کنید.
ارسال دیدگاه