نوروز در ازبکستان
پیر یا جوان فرقی نمیکند، در ازبکستان از هر کس که درباره مهمترین و عزیزترین تعطیلات سال بپرسید، تنها یک پاسخ به شما خواهند داد و آن نوروز است. اما، نوروز برای ازبکها چگونه است و چرا باید نوروز را بهترین تعطیلات سال بدانند؟
به طور قطع، پیشینه غنی نوروز است که باعث شده این روایت زیبا از عشق و شور زندگی در طول قرنها به قوت خود باقی بماند. خاستگاه نوروز خراسان (شمال شرق ایران) است و به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش (زمان ظهور نخستین نشانههای کشاورزی و زراعت بشریت) باز میگردد، در آن زمان، کمکم این آیین کهن به کشورهای همسایه از آسیا غرب و آسیای مرکزی گسترش یافت.
در این روز، آنگاه که روز و شب برابر میشود، یک چرخه خورشیدی جدید آغاز میشود و همچنین یک سال نجومی نو؛ رسم نو شدن و تازگی که با قدرت و شکوه تمام وارد میشود. به همین دلیل است که نوروز برای مردم ایران زمین و ترکها همان سال نو برای غربیها به حساب میآید.
بعدها، در قرن ۴ تا ۶ میلادی بود که نوروز از یک آیین و مراسم وابسته به کشاورزی و زراعت به جشنی زرتشتی تبدیل شد و با نشانهایی چون خورشید و زرتشت گره خورد. امروزه، نوروز از جشنهای ملی و یکی از سنتهای اصلی ازبکستان است؛ جشنی پر از آیینهای منحصربهفرد باستانی و آداب و رسوم زیبا و کهن.
به وقت سال نو، ازبکها مشغول آمادهسازی خوراک اصلی این مراسم میشوند که از جوانه گندم درست میشود و همان سمنو است. تمام محله، عمدتا زنان، دیگی بزرگ آماده میکنند، در یک دایره نشسته، شروع میکنند به خواندن آوازها و سرودهای محلی و از این مراسم لذت ببرید؛ هر یک در انتظار آن است که نوبت هم زدن سمنو به او برسد. صبح زمانی که هنوز سمنو گرم است به همسایهها، بستگان و دوستان پیشکش میشود. رسم است که به هنگام چشیدن سمنو هر کس هر آرزویی در دل دارد به زبان آورد؛ به باور مردم آرزویش برآورده خواهد شد.
نوروز به طور کلی با دو واژهی امید و آرزو عجین شده است. بنابراین، در این روز مرسوم است که همه، حتی دشمنان خود را مورد بخشش قرار دهند و برای کمک به ضعیفان و فقرا دست به کار میشوند. مردم اعتقاد دارند که این عمل موفقیت و کامیابی در زندگی برایشان به ارمغان میآورد.
یکی دیگر از نشانههای خوب این جشن جنبه سرگرمی و خوشگذارانی نوروز است. در تعطیلات نوروز میزبانان نانهای سنتی به همراه سبزی آماده میکنند، نیشالدا (دسری شیرین که از سفیده تخم مرغ، شکر و ریشه گیاهان معطر ساخته میشود) و سامسا پفکی (نوعی پلو معطر) پخت میکنند و بسیاری خوراکیهای دلچسب دیگر. پس در روز اول سال سفرهها رنگین و پر از خوراکها وشیرینیها خوشمزه و جورواجور است. فراوانی خود نشانهی خوش یمنی است.
در این روز هر خانه پذیرای مهمان است: مردم هم به مهمانی میروند و هم در انتظار مهمان هستند. خانه ماندن و به دید و بازدید نرفتن در نوروز کار سختی است. در این ایام، جشنوارههای محلی که در روستاها برگزار میشوند بسیار جالب و دیدنیاند؛ از رقابتهای ورزشی سنتی چون کشتی و مسابقات اسب سواری گرفته تا نمایشگاههای محلی که در آن همه چیز از سوغاتی تا غذاهای خوشمزه ملی عرضه میشود.
منبع : زومیت
ارسال دیدگاه