در بازارهای مالی ابزارهای سنجش و ارزیابی دارایی‌ها از اهمیت و جایگاه بسیار بالایی برخوردار هستند. سهامداران هر چقدر هم توانمند باشند، باز هم از این ابزارهای تحلیلی برای رصد وضعیت دارایی‌های خود استفاده می‌کنند. در این بین برخی از ابزارها نمود بیشتری در مقایسه با سایرین پیدا می‌کنند. دلیل این مسئله نیز کارآمدی آن‌ها است که در گذر زمان برای سرمایه‌گذاران ثابت می‌شود. بازار بورس یکی از بازارهای مالی بسیار مهم در بسیاری از کشورهای دنیا است که از این ابزارها و شاخص‌های ارزیابی به وفور در آن یافت می‌شود. یکی از مشهورترین و قدیمی‌ترین بازارهای بورس در دنیا، بورس آمریکا است. در بین انواع شاخص‌های مطرح در این بازار، شاخص داوجونز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در ادامه به طور مفصل بررسی می‌شود که شاخص داوجونز چیست و به بسیاری از سؤالاتی که پیرامون آن مطرح است، پاسخ داده می‌شود.
شاخص داوجونز چیست؟
در کشور آمریکا به این شاخص اصطلاحاً شاخص میانگین صنعتی یا Dow Jones Industrial Average برای ارائه یک پاسخ کوتاه به این سؤال که شاخص داوجونز چیست، می‌توان گفت که این شاخص معرف وضعیت عملکرد 30 شرکت بزرگ حاضر در بازار بورس آمریکا است.
یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین شاخص‌های مطرح در بازار بورس اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا، بدون شک شاخص داوجونز است. یک سرمایه‌گذار به کمک این شاخص می‌تواند وضعیت سبد سهام خود را به خوبی مورد ارزیابی قرار دهد. اما تاریخچه شاخص داوجونز چیست؟
تاریخچه شاخص داوجونز چیست؟
در گذشته یک خلأ جدی برای ارزیابی سبد دارایی‌ها در بازار بورس اوراق بهادار آمریکا حس می‌شد. سرمایه‌گذاران نمی‌توانستند از یک ابزار قدرتمند و دقیق برای بررسی وضعیت عملکرد واقعی بازار سهام استفاده کنند. دو شخص به نام‌های ادوارد جونز و چالز برگستریسر در سال 1885 تصمیم به یک اقدام هوشمندانه گرفتند. آن‌ها به خوبی دریافتند که بخش بزرگی از عملکرد بازار بورس وابسته به عملکرد شرکت‌های بزرگ فعال در بازار است.
به همین ترتیب تلاش کردند تا میانگین صنعتی بازار بورس آمریکا را از طریق بررسی وضعیت عملکرد شرکت‌های بزرگ فعال در این بازار بررسی کنند. در ابتدا نام 12 شرکت صنعتی بزرگ بورسی آمریکا برای محاسبات توسط این دو نفر در نظر گرفته شد. نتیجه اقدام این دو کارشناس بازار به شدت مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفت و آن‌ها در کانون توجهات سایر سرمایه‌گذاران بازار قرار گرفتند. نام شاخص داوجونز نیز از ترکیب نام خانوادگی این دو کارشناس برگرفته شده است.
در حال حاضر چه شرکت‌هایی برای محاسبه شاخص داوجونز مدنظر قرار می‌گیرند؟
در بالا اشاره شد که شروع کار شاخص داوجونز با رصد 12 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار آمریکا بود. در طول بیش از 100 سال که از ابداع شاخص داوجونز می‌گذرد، با رشد تکنولوژی در کشور آمریکا، شرکت‌های موفق و قدرتمند دیگری نیز در بازار سهام ورود کرده‌اند که این مسئله موجب شده است تعداد 18 شرکت دیگر به لیست بررسی‌ها در شاخص داوجونز افزوده شود. اسامی شرکت‌هایی که در شاخص داوجونز حضور دارند، عبارت‌اند از:
تری‌ام، آمریکن اکسپرس، اپل، بوئینگ، کاترپیلار، شورون، سیسکو سیتمز، شرکت کوکاکولا، داو دوپون، اکسان موبیل، هوم دیپو، آی بی ام، اینتل، جانسون و جانسون، جی پی مورگان چیس، مک دونالد، مرک اند کو، مایکورسافت، نایکی، فایزر، پروکتر اند گمبل، یونایتد هلث گروپ، یونایتد تکنولوژی، ورایزن کامیونیکیشنز، ویزا کارت، وال مارت، واگرینز بوتز آلینس و شرکت وال دیزنی.
همان طور که مشخص است شرکت‌های موجود در لیست فوق، عمدتا در زمینه تولید نفت و گاز، دارو، فناوری، خدمات عمومی و امور مالی فعالیت می‌کنند. شاید این سوال به وجود بیاید که چرا نام غول‌هایی مانند آمازون و فیسبوک در لیست فوق مشاهده نمی‌شود؟ پاسخ این است که وزن محساباتی این شرکت‌ها بسیار بالا است و نمی‌توان با کنار هم قرار دادن این دو با سایر شرکت‌ها میانگین وزنی متناسبی را استخراج نمود.
کاربردهای شاخص داوجونز چیست؟
در ادامه باید بررسی شود که کاربردهای شاخص داوجونز چیست و یک سرمایه‌گذار چگونه می‌تواند از این شاخص برای مدیریت سبد سهام خود بهره‌برداری کند. به طور کلی چهار مورد از اصلی‌ترین کاربردهای این شاخص که برای هر سرمایه‌گذاری در این بازار هدایت‌کننده است، عبارت‌اند از:
رصد کلی بازار
سبدی از اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در بازار بورس آمریکا در این شاخص گرد هم آورده شده است. به همین منظور می‌توان با خیال راحت از آن برای رصد کردن وضعیت کلی بازار استفاده کرد و به تصویر درستی از آنچه در بازار در حال رخ دادن است، دست پیدا کرد.
کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
این امکان وجود دارد که یک سرمایه‌گذار به طور مستقیم اقدام به خرید شاخص داوجونز کند. به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری به طور قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند؛ چرا که با سبد متنوعی از سهام شرکت‌ها در اختیار خریدار سهام قرار می‌گیرد.
ارزیابی عملکرد شخصی سهامدار
یک سرمایه‌گذار به کمک شاخص داوجونز می‌تواند به ارزیابی درستی از وضعیت مدیریت سبد خود دست پیدا کند. در واقع می‌توان وضعیت سود و زیان یک سبد از سهام را با شاخص داوجونز مقایسه نمود. اگر در یک بازه زمانی معین، سود حاصل از سبد سهام یک سرمایه‌گذار بالاتر از شاخص داوجونز باشد، می‌توان این طور برداشت کرد که عملکرد موفقی در بازار داشته است.
رصد وضعیت آینده سهام
با مقایسه ضریب بتا می‌توان وضعیت آینده یک سهم را در مقایسه با شاخص داوجونز مورد بررسی قرار داد.
چه انتقاداتی پیرامون شاخص داوجونز وجود دارد؟
در ادامه بحث شاخص داوجونز چیست، انتقاداتی که پیرامون این شاخص مطرح است، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. از جمله مهم‌ترین انتقادات وارده به این شاخص عبارت است از:
1- شاید وقت آن رسیده باشد که تعداد شرکت‌های حاضر در شاخص داوجونز افزایش پیدا کند. با وجود این که نام 30 شرکت بزرگ این بازار در شاخص داوجونز وجود دارد، اما در حال حاضر تعداد شرکت‌های فعال در بورس آمریکا از 10000 عبور کرده است؛ بنابراین شاید این شاخص نمانده تعداد بزرگی از سهم‌های حاضر در این بازار نباشد.
2- شاید وزن قیمت سهام موجود در شاخص داوجونز به خوبی در محاسبات اعمال نشده است. به عنوان مثال دو شرکت را در نظر بگیرید که در شاخص داوجونز حضور دارند. قیمت هر سهم یکی از آن‌ها 10 دلار و قیمت دیگری 50 دلار است. تصور کنید قیمت یکی از آن‌ها یک دلار بالا رود و قیمت دیگری یک دلار کاهش پیدا کند. تأثیر این اتفاق روی شاخص داوجونز چیست؟ هیچ تغییری روی قیمت این شاخص به وجود نمی‌آید. در حالی که به نظر می‌رسد بهتر باشد درصد تغییرات قیمت به عنوان مبنا برای تغییر شاخص داوجونز قرار بگیرد نه مقدار آن.
کلام پایانی
در این مطلب به طور مفصل بررسی شده که شاخص داوجونز چیست و چه کاربردهایی دارد. علی‌رغم انتقاداتی که در سال‌های اخیر به این شاخص وارد شده است، اما همچنان در بین انواع شاخص‌های موجود در بازار، داوجونز به عنوان یکی از مشهورترین و معتبرترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص در گذر زمان اثرگذاری خود را به طور کامل برای همه فعالان حاضر در بورس آمریکا به روشنی ثابت کرده است. البته در پایان لازم به ذکر است که شاخص داوجونز به هیچ عنوان نباید به عنوان تنها مبنای تصمیم‌گیری فعالان بازار به شمار رود. بلکه برای حضور در بازار نیاز به دانش تخصصی زیادی وجود دارد.
منبع: https://clinicsarmayeh.com/what-is-dowjones-index
ارسال دیدگاه