علائم و نشانه های کمبود آهن خون چیست؟

وقتی بدن به اندازه کافی آهن معدنی ندارد، کمبود آهن رخ می دهد این امر منجر به سطوح غیر عادی سلول های خونی قرمز می شود به این دلیل است که آهن برای تولید هموگلوبین، به یک پروتیین در سلول های خونی قرمز نیاز دارد که آن ها را قادر می سازد تا اکسیژن را در بدن حمل کنند.

اگر بدن شما به اندازه کافی هموگلوبین نداشته باشد، بافت ها و ماهیچه ها اکسیژن کافی دریافت نمی کنند و قادر به کار موثر نمی شوند. این امر منجر به مشکلی به نام کم خونی می شود.

علت آن هر چه که باشد، می تواند منجر به علائم نامطلوبی شود که بر کیفیت زندگی شما تاثیر می گذارد اینها شامل بهداشت ضعیف، تمرکز و بهره وری کار هستند.

آشنایی با ۱۴ نشانه کمبود آهن در بدن

علائم و نشانه های کمبود آهن بسته به شدت کم خونی، میزان رشد آن، سن و وضعیت فعلی سلامتی متفاوت است.در برخی موارد، افراد هیچ علائمی را تجربه نمی کنند که در این بخش از سلامت نمناک در بحث بررسی علائم کمبود آهن 10 نشانه و علائم کمبود آهن وجود دارد که با شایع ترین کمبود آهن شروع می شود:

1. خستگی غیر معمول:

احساس خستگی بسیار زیاد یکی از شایع ترین نشانه های فقر آهن است که بیش از نیمی از افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.این امر به این دلیل اتفاق می افتد که بدن شما برای ایجاد پروتئینی به نام هموگلوبین که در سلول های خونی قرمز یافت می شود، به آهن نیاز دارد ، هموگلوبین به حمل اکسیژن در اطراف بدن کمک می کند.

وقتی بدنتان به اندازه کافی هموگلوبین ندارد، اکسیژن کم تر به بافت ها و ماهیچه ها می رسد و آن ها را از انرژی محروم می کند. علاوه بر این، قلب شما باید سخت تر تلاش کند تا خون غنی از اکسیژن را در اطراف بدنتان حرکت دهد، که می تواند شما را خسته کند.

2. کمبود آهن و رنگ پریدگی:

رنگ روشن داخل پلک های پایین، نشانه های معمول کمبود آهن هستند.هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز خون، رنگ قرمز را به خون می دهد.این رنگ پریدگی در افراد با کمبود آهن می تواند در تمام بدن ظاهر شود، یا می تواند محدود به یک ناحیه باشد، از قبیل صورت، لثه ها یا پلک کم رنگ و حتی ناخن هایتان.

3. تنگی نفس:

هموگلوبین سلول های خون قرمز شما را قادر می سازد که اکسیژن را در اطراف بدن حمل کنند.وقتی هموگلوبین به دلیل کمبود آهن، کم باشد، سطح اکسیژن نیز پایین خواهد بود.

این به این معنی است که ماهیچه های شما اکسیژن کافی برای انجام فعالیت های عادی مثل راه رفتن ندارند در نتیجه، میزان تنفس افزایش خواهد یافت، چون بدن سعی دارد اکسیژن بیشتری دریافت کند به همین دلیل، تنگی نفس یکی از نشانه های رایج است.

4. سرگیجه و سردرد ناشی از فقر آهن:

کمبود آهن ممکن است باعث سردرد شود.این نشانه به نظر می رسد که کم تر از بقیه شایع است و اغلب با سرگیجه همراه است.در فقر آهن، سطوح پایین هموگلوبین موجود در سلول های خون قرمز به این معنی است که اکسیژن کافی برای رسیدن به مغز وجود ندارد.

در نتیجه رگ های خونی در مغز می توانند تورم داشته باشند و موجب فشار و سردرد شوند.اگرچه دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد، اما سردرد مکرر و سرگیجه می تواند نشانه کمبود آهن باشد.

5. تپش قلب و کمبود آهن:

ضربان قلب شدید و تند که به عنوان تپش قلب نیز شناخته می شود، می تواند نشانه دیگری از کم خونی ناشی از کمبود آهن باشد.هموگلوبین پروتیین موجود در سلول های خونی قرمز است که به انتقال اکسیژن در اطراف بدن کمک می کند.

در وضعیت فقر آهن، سطوح پایین هموگلوبین بدین معنی است که قلب باید برای حمل اکسیژن سخت کار کند و می تواند منجر به ضربان قلب نامنظم شود، یا احساس اینکه قلب شما به طور غیر عادی ضربان دارد.

در موارد شدید، می تواند باعث بزرگ شدن قلب،یا حتی نارسایی آن شود با این حال، این علائم خیلی کم تر رایج هستند. شما ناچار خواهید بود برای مدتی طولانی از کمبود آهن رنج ببرید.

6. مو و پوست خشک و آسیب دیده از علائم کمبود آهن:

پوست و مو خشک و آسیب دیده می تواند نشانه کمبود آهن باشد و این، به این دلیل است که وقتی بدن شما کمبود آهن دارد، اکسیژن محدود خود را به سمت کارکردهای مهم تری مانند اندام ها و دیگر بافت های بدن هدایت می کند.

وقتی که پوست و مو از اکسیژن محروم می شوند، خشک و ضعیف می شود ؛ در موارد شدیدتر فقر آهن با ریزش مو ارتباط دارند.

7. تورم و زخم زبان و دهان از نشانه های کمبود آهن:

گاهی فقط نگاه کردن به داخل یا اطراف دهان شما می تواند نشانه ای از اینکه شما از کم خونی ناشی از کمبود آهن رنج می برید، را به شما بدهد که علائم آن، عبارتند از:زبان متورم، ملتهب، رنگ پریده و یا به طرز عجیبی صاف.

هموگلوبین کم در آهن می تواند باعث کمرنگ شدن زبان شود، در حالی که سطح پایین تر می تواند باعث زخمی شدن، صاف و متورم شدن زبان شوند.

میوگلوبین پروتئینی در سلول های خونی قرمز است که از ماهیچه های شما پشتیبانی می کند، مانند ماهیچه ای که زبان را تشکیل می دهد.کمبود آهن نیز می تواند موجب خشکی دهان، یا شکاف های قرمز و زخم در گوشه های دهان شود.

8. پاهای بی قرار در کمبود آهن:

این بیماری به سندرم پای بی قرار مرتبط است. سندروم پای بی قرار، نیاز شدید به حرکت دادن پاهای خود در حالت استراحت است. هم چنین می تواند باعث آزار یا خارش عجیب و غریب و یا خارش پوست در پاها و کف پاها شود که معمولاً شب ها بدتر می شود، به این معنی که مبتلایان ممکن است برای خوابیدن نیاز به تلاش کردن دارند.

علت سندرم پای بیقراری کاملاً درک نشده است با این حال، تصور می شود که تا 25 درصد افرادی که مبتلا به سندرم پای ناآرام هستند، کم خونی ناشی از کمبود آهن دارند و سطوح آهن نیز بدتر است.

9. ناخن های شکننده و قاشقی شکل:

نشانه های معمول فقر آهن ناخن های شکننده و قاشقی شکل است.این امر اغلب با ناخن های شکننده که به راحتی خرد و ترک می خورند، شروع می شود و در مراحل بعدی کمبود آهن، ناخن های قاشق شکل می تواند رخ دهد، وسط ناخن فرو می رود و کناره ها بیرون می آید، مانند قاشق اما این اثر جانبی نادری است و معمولاً تنها در موارد شدید کم خونی ناشی از کمبود آهن دیده می شود.

10. علائم بالقوه دیگر کمبود آهن:

نشانه های دیگری برای کمبود آهن وجود دارند.اینها کم تر شایع هستند و می توانند با شرایط بسیار دیگری بجز فقر آهن ارتباط داشته باشند.

نشانه های دیگر کم خونی ناشی از کمبود آهن، عبارتند از:

11.هوس های عجیب:

نیاز به خوردن چیزهای غیر خوراکی مانند خاک رس، یخ، گچ یا کاغذ.همچنین می تواند در طول دوران بارداری نیز رخ دهد.

12.احساس تنش در کمبود آهن:

کمبود اکسیژن موجود برای بافته ای بدن در کمبود آهن ممکن است باعث ایجاد احساس اضطراب شود. با این حال، این تمایل به بهبود یا حل شدن به عنوان سطوح آهن دارد.

13.دست و پاهای سرد:

کمبود آهن به این معنی است که اکسیژن کم تر به دست ها و پاها رسیده می شود. برخی افراد ممکن است سرما را به طور کلی احساس کنند و یا دست ها و پاهای سرد داشته باشند.

14.عفونت های مکرر:

چون آهن برای سیستم ایمنی سالم مورد نیاز است، فقدان آن ممکن است باعث شود که شما بیماری های بیشتری نسبت به موارد معمول بگیرید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:

اگر شما یا کودکتان علایم و نشانه هایی را دارید که کم خونی فقر آهن را نشان می دهند, به پزشک مراجعه کنید. کم خونی ناشی از فقر آهن چیزی نیست که خود درمانی شود. بنابراین بجای استفاده از مکمل های آهن به پزشک خود مراجعه کنید.

اضافه بار آهن می تواند خطرناک باشد، چون تجمع آهن اضافی می تواند به کبد شما آسیب وارد کند و عوارض دیگری ایجاد کند.

علل کمبود آهن :

کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی رخ می دهد که بدن شما برای تولید هموگلوبین، آهن کافی نداشته باشد.هموگلوبین بخشی از گلبول های قرمز خون است که رنگ قرمز را به خون می دهد و گلبول های قرمز خون را قادر می سازد خون اکسیژن دار را در بدن شما حمل کند.

اگر آهن کافی مصرف نمی کنید, یا اگر آهن زیادی را از دست می دهید, بدن شما نمی تواند هموگلوبین کافی تولید کند و کم خونی فقر آهن در نهایت گسترش پیدا کند.

علل کم خونی فقر آهن، عبارتند از:

کمبود خون:

خون حاوی آهن است پس اگر خون را از دست بدهید کمی آهن هم از دست می دهید. زنان با پریودهای سنگین در معرض خطر کم خونی فقر آهن قرار دارند، زیرا خون زیادی را در دوران قاعدگی از دست می دهند.

کاهش آهسته و مزمن خون در بدن – مانند زخم معده, یک فتق مغزی, پولیپ کولون و یا سرطان کولورکتال می تواند باعث کم خونی فقر آهن شود. خونریزی گوارشی می تواند ناشی از استفاده منظم از برخی مسکن ها بویژه آسپرین باشد.

کمبود آهن در رژیم غذایی :

بدن شما به طور منظم از غذاهایی که می خورید آهن می گیرد. اگرآهن کمی مصرف می کنید, به مرور زمان بدن شما دچار کمبود آهن می شود. مثال هایی از غذاهای غنی از آهن شامل گوشت, تخم مرغ, سبزیجات سبز برگ دار و غذاهای غنی شده با آهن است. کودکان و نوزادان برای رشد و توسعه مناسب نیاز به آهن از رژیم غذایی خود دارند.

آهن از غذا در روده کوچک شما جذب می شود. بیماری سلیاک که بر توانایی روده شما برای جذب مواد مغذی از غذای هضم شده تاثیر می گذارد, می تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود.

اگر بخشی از روده کوچک شما توسط جراحی حذف یا برداشته شده است, ممکن است توانایی شما برای جذب آهن و دیگر مواد مغذی را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم کمبود آهن و مشکلات آن:

کم خونی فقر آهن خفیف معمولاً عوارضی را ایجاد نمی کند. با این حال, کم خونی ناششی از فقر آهن بدون درمان می تواند شدید شود و منجر به مشکلات سلامتی از جمله موارد زیر شود:

مشکلات قلبی:

کم خونی کمبود آهن ممکن است منجر به ضربان قلب سریع یا نامنظم شود. قلب شما باید خون بیشتری را پمپاژ کند تا کمبود اکسیژن موجود در خون شما را جبران کند. این می تواند منجر به بزرگ شدن یا نارسایی قلب شود.

علائم و نشانه های کمبود آهن

مشکلات کمبود آهن در دوران بارداری:

در زنان باردار، کم خونی شدید آهن به زایمان زودرس و نوزادان کم وزن هنگام زایمان مرتبط بوده است اما این وضعیت در زنان باردار قابل پیش گیری است که به عنوان بخشی از مراقبت های قبل از تولد مکمل های آهن دریافت می کنند.

مشکلات رشدی:

در کودکان و نوزادان، کمبود شدید آهن می تواند منجر به کم خونی و تاخیر در رشد و پیشرفت شود.علاوه بر این کم خونی کمبود آهن با افزایش حساسیت به عفونت ها همراه است.

علائم و نشانه های کمبود آهن

کمبود آهن و پیش گیری از آن:

شما می توانید با انتخاب غذاهای غنی از آهن، خطر کم خونی ناشی از کمبود آهن را کاهش دهید ؛ غذاهای غنی از آهن را انتخاب کنید که غذاهای غنی از مواد غذایی، عبارتند از:

• گوشت قرمز و مرغ
• غذاهای دریایی
• حبوبات
• سبزیجات برگ سبز تیره، مثل اسفناج
• میوه های خشک مانند کشمش و زردآلو
• آرد غنی شده با آهن، نان و پاستا
• نخود

غذاهایی را انتخاب کنید که شامل ویتامین C هستند، تا جذب آهن را افزایش دهد. شما می توانید جذب آهن را با نوشیدن آب میوه و یا خوردن غذاهای دیگر غنی از ویتامین C در همان زمانی که غذاهای پر از آهن می خورید، افزایش دهید.ویتامین C در مرکبات، همانند عصاره پرتقال، به بدن شما کمک می کند تا آهن رژیم غذایی را جذب کند.

کمبود آهن را چگونه درمان کنیم؟

ویتامین C نیز در مواد غذایی زیر، زیاد وجود دارد:

• کلم بروکلی
• گریپ فروت
• کیوی
• برگ سبزها
• طالبی
• پرتقال
• فلفل
• توت فرنگی
• نارنگی
• گوجه فرنگی