مصاحبه جذاب با منوچهر هادی کارگردان آینه بغل

دو فیلم بیش از 35 میلیارد تومان. رقم چشمگیری است نه؟ منوچهر هادی سال 95 با «من سالوادور نیستم» وارد باشگاه 10 میلیاردی های سینمای ایرانی شد و سال 96 با «آینه بغل»> اولی 15 میلیارد و 706 میلیون تومان فروخت و در رتبه دوم جدول فروش ایستاد و دومی 18 میلیارد و 780 میلیون تومان فروش داشته و در جایگاه سوم جدول قرار گرفته است. منوچهر هادی امسال «کارگر ساده نیازمندیم» را هم روی پرده داشت که جزء کم فروش های سال لقب گرفت. با او در این باره و همچنین راز موفقیت فیلم هایش در گیشه پرسیدیم.

فیلم چه هنری باشد و برای فستیوال ساخته شده باشد و چه کمدی و تجاری باشد باید مبتنی بر اندیشه باشد، مخاطب را در نظر بگیرد و سرگرمی ایجاد کند.

فیلم هنری و فیلم تجاری، هرکدام فاکتورهایی دارند و مهم این است که مجموعه فاکتورها درست کنار هم چیده شوند. کارگردان باید توانایی انتخاب های هوشمندانه داشته باشد. انتخاب فیلمبردار، انتخاب قصه و انتخاب بازیگر مجموعه ای است که باعث می شود یک فیلم موفق شود.

هر دوی این فیلم ها فیلم تجاری هستند و چیزی که در یک فیلم تجاری مهم است اول از همه یک فیلمنامه درست است و بعد کارگردانی که بتواند آن فیلم کمدی یا فضایی که مبتنی بر طنازی کاراکترها، دیالوگ ها و بخش های مختلف فیلم است را هدایت کند.

سوپراستارها را چه کسی انتخاب می کند؟ این انتخاب های دست کارگردان است که فیلم را در مسیر درست پیش می برد. مثلا در «من سالوادور نیستم» شرط من با تهیه کننده حضور رضا عطاران بود. هر کارگردانی باشد ممکن است سهم خودش را بیشتر کند و بگوید نه، رضا عطاران فیلم «آبنبات چوبی»اش یک میلیارد و 500 فروخت.

«دراکولایش» که خودش نویسنده، کارگردان و بازیگر بود 4 میلیارد فروخت ولی فیلم من بالای 16 میلیارد فروخت.

در اصل انتخاب رضا عطاران برای موفقیت موثر بود. من در «سالوادور نیستم» کارگردانی ام را انجام دادم؛ همان کاری که در «کارگر ساده نیازمندیم» انجام دادم. شاید کارم در «سالوادور» خیلی هم ساده تر بود اما آن را برای مخاطب عام ساخته بودم و کارگر ساده را در بخش هنری و برای حظور در فستیوال های داخلی و خارجی می خواستم.

در «آینه بغل» ترکیب رضا گلزار و جواد عزتی واقعا برایم مهم بود و رویش اصرار داشتم. جواد عزتی هم زمان سر فیلم «هزارپا» بود و اساسا ما نمی توانستیم او را در این فیلم داشته باشیم اما سکانس ها و آفیش های روز و شب مان را براساس برنامه جواد عزتی تنظیم کردیم. ترکیب رضا گلزار و جواد عزتی خیلی به فروش فیلم کمک می کرد. با وجود این که حساسیت های را روی قصه و فیلمبرداری و… داشتیم انتخاب بازیگرها برایم در درجه بالایی از اهمیت قرار داشت.

راستش از جنس آن فیلم بیش از آنچه فروختیم انتظاری هم نداشتیم. کل فروشمان از آن فیلم حدود 500 میلیون تومان بود. یعنی فروش یک روز «آینه بغل». «کارگر ساده نیازمندیم» یک فیلم شخصی بود که درونش دغدغه ها و مسائل اجتماعی را هم مطرح می کرد. برای فروشش آنچنان خوشبین نبودیم اما فکر جایزه جشنواره ها را می کردیم که البته این اتفاق هم نیفتاد.

وقتی اساسا بخواهیم کار تجاری و کمدی بسازیم که از ابتدا به فروش و تعداد مخاطبانش فکر می کنید قطعا حضور سوپراستار مهم است اما باز هم سهم الو مختص فیلمنامه و متن است. فیلمنامه خوب و حضور سوپراستار هم قطعا نصیب کارگردانی می شود که کارش را بلد است. سوپراستارها در اصل با هر کارگردانی کار نمی کنند. این افراد هفته ای سه- چهار پیشنهاد کاری دارند اما در طول سال سه یا نهایت چهار فیلم زا آن ها دیده می شود. می توان گفت برای آن ها هم هیچ چیز به اندازه فیلمنامه و بعد کارگردان مهم نیست. برایشان مهم است با کی دارند کار می کنند. بنابراین نقش کارگردان هم در یک فیلم بسیار مهم است. کارگردانی که موقعیت ها را خوب بفهمند، بازیگران مناسبی انتخاب کند و اگر در مرحله فیلمنامه تغییری لازم است، تغییر را اعمال کند.

چرا مطرح بود اما هیچ وقت آن کار را با فیلم های تجاری آن زمان مقایسه نمیکردم. معمولا مخاطب عام حوصله فیلم هنری ندارد. مخاطب عام می خواهد فیلم ببیند که سرگرم شود. مخاطب امروز فیلمی می خواهد که لحظات شادی برایش رقم بخورد. این کار را فیلم کمدی انجام می دهد. ما در آن فیلم ها هم قطعا به گیشه فکر می کردیم ولی اساسا مافیای پخش و سینمادارها که ترجیحشان فیلم های کمدی است تا هنری هم در فروش کم بی تاثیر نبودند. البته سینمادارها حق دارند چون فیلم کمدی مخاطب بیشتری دارد.

فیلم آینه بغل در پنج یا شش هفته اول 180 سالن داشت. بدون هیچ پارتی بازی و مافیا. فیلم می فروخت و سینماداران خودشان می خواستند آینه بغل روی پرده باشد. خیلی از شهرستان ها فقط یک سینما دارند و آن سینمادار ترجیحش این است که فیلم بفروش اکران کند.

الان اگر قرار باشد فیلم اجتماعی بسازم مطمئنا فیلمی می سازم که فروش بالایی داشته باشد. دیگر تقریبا فاکتورهایی که برای فروش فیلم اجتماعی لازم است دستم آمده. مثلا ابد و یک روز هم بار اجتماعی و هم جنبه های سرگرمی را که مخاطب عام می خواهد دارد. به همین دلیل موفق است و فروش بالایی دارد.