خودشناسی از نظر اسلام خودشناسی مقدمه خدا شناسی است ابتدا باید خود را بشناسد تا بتواند خدا را بشناسد خودشناسی موجب تنظیم ارتباط انسان در ابعاد چهارگانه می شود
- با خودشناسی ارتباط انسان با خداوند محکم تر می شود ،
- با خودشناسی ارتباط انسان با جهان هستی بهتر می شود
- با خود شناسی باعث ارتباط انسان با سایر انسان ها و خویشتن می شود
خودشناسی
خودشناسی چه از راه افاق و چه از معرفت انفسی انسان را به خدامی رساند. در اصطلاح متفکران اسلامی واژه آفاق و انفس در معنای جهان و انسان یا ظاهر و باطن یا عالم مادیات و مجردات به کار رفته‌است، چنانکه عالم آفاقی کنایه از عالم ظاهر و عالم اجسام و عالم کبیر است؛ و عالم انفسی اشاره به عالم باطن و عالم ارواح است.شناخت خداوند از سوی انسان، سبب ایمان به خداوند، تقوای الهی، تقرب و احساس تکلیف و شکرگزاری انسان می گردد . خودشناسی به انسان کمک می کند که انسان به گرایش های معنوی موجود در فطرت خویش بارور کند و به تکامل اخلاقی برسد
گرایش های معنوی فطرت انسان، عبارت است از نوع دوستی، گذشت و ایثار، مهربانی، کمک و همیاری و… هستند که در بهبود روابط میان انسان ها مؤثر می باشند.
خودشناسی موجب آگاهی انسان از استعدادها و کمالات وجودی خویشتن می گردد که به انسان کمک می کند تا تهذیب نفس، بر جنبه های منفی وجود خود غلبه کند و در مسیر تعالی اخلاقی و تکامل معنوی خویش گام بردارد.
نفس انسان، در گرایش مادی و معنوی دارای حالات و مراتب متفاوتی است . همچون نفس اماره، نفس لوامه،نفس ملهمه و نفس مطمئنه است .
- نفس اماره : زمانی که نفس فقط در پی کسب لذت نامشروع و شهوت طلبی است، در نازل ترین مرتبه خود قرار داردو نفسی است که همواره انسان را به بدی فرمان می دهد و موجبات سقوط و تباهی انسان می گردد.
- نفس لوامه، ملهمه و مطمئنه: این نفس ها بر غرایز و تمایلات شهوانی خویش غلبه می کند و آنها را تحت فرمان خویش درمی آورد، که وسیله تعالی و کمال انسان می باشد.
- نفس لوامه با سرزنش انسان، وی را از ارتکاب به گناه بازمی دارد. نفس ملهمه در تشخیص میان خوب و بد انسان را یاری می کند. نفس مطمئنه عالی ترین مرتبه نفسانی انسان است؛ در این مرحله، ارتباط و اتصال برقرار می شود
چرا خودشناسی مهم هست؟
- متاسفانه اغلب آدم‌ها دچار کارهای تکراری هستند که هر روز و هرماه و هر سال انجام می دهند ولی نمی‌دانند که چرا این اتفاق می‌افتد و شروع به شکایت و گلایه از همه‌چیز می کنند به‌جز خودشان! البته منظور ما هر کار تکراری نیست و برخی از کارها را باید تکرار کرد تا پیشرفت کرد مثل ورزش کرد. اما فردی که هرروز اهمال‌کاری کند و کارهایی که تاثیر زیادی درآیند خود و خانواده‌اش دارند را به تعویق بیاندازد، اینکه فردی هر بار از روزگار بد خود شکایت دارد این موارد اشتباهات تکراری هستند که شاید هرگز فکر نکند که مشکل از کجاست و چطور باید برطرف شود.
- با خود شناسی کامل خود و اینکه از زندگی چه می خواهیم و استعدادهای خود را بشناسیم باعث می شود تا وقت و انرژی و هزینه زیادی هدر ندهیم در اینحا مثالی می زنیم تا بهترمطلب را درک کنید . مثلا درحوزه آموزش که تقریبا اکثر افراد با آن مواجه هستند این هست که بدون اینکه بدانند مشکلشان کجاست شروع به تهیه انواع آموزش‌ها می‌کنند و هزینه و زمان زیادی صرف می کنند و نتیجه ای هم نمی گیرند. درصورتی‌که اگر قبلا خود را خوب می‌شناختند و استعداد های خود را شناسایی می کردند سریع‌تر وارد مسیر درست می شدند.
- وقتی فردی خودش و احساساتش را خوب بشناسد تصمیم‌گیری بهتر و سریع‌تر ی در شرایط دشوار می گیرد .
خود شناسی
آیا بدون خود شناسی نمی‌توان از زندگی لذت برد؟
لذت بردن از زندگی برای هر فرد متفاوت است باز هم مثالی می زنم وقتی با خانواده به رستوران می‌رویم نوعی لذت جسمانی تجربه می‌کنیم. فردی که عاشق مطالعه و یا کاری فکری باشید حتی در یک اتاق دربسته می‌توانید لذت بالاتری از لذت جسمانی حس کند که این لذت از روح سرچشمه میگیرد.حال اگر افراد کارهای را انجام دهند که علاقه زیادی به آن دارند و در آن زمینه استعداد دارند لذتی را تجربه می کنند که در هیچ کار دیگری نمی‌توانید آن را تجربه کنید. مثل دانشمندی در اتاق آزمایش مشغول کار است و خدمتکار برایش شام می‌آورد و روی میز قرار می دهد وقتی خدمتکار فردا برمی‌گردد متوجه میشود که غذا خورده نشده و دانشمند همچنان غرق در آزمایش هستند.
خود شناسی
خودشناسی در قرآن و اسلام
در قرآن بیان شده است که روح خداوند در انسان دمیده شده است بنابراین باید از عظمت خاصی برخوردار باشد. از طرفی در این نفس فجور و تقوا وجود دارد .بنابراین انسان هم توانایی انجام نیکی و هم غیر نیکی را دارد
روایاتی از امام علی(ع) درباره خود شناسی که می‌فرماید:
- خودشناسى سودمندترین دانش هاست.
- نهایت معرفت آن است که انسان خود بشناسد.
- کسى که به شناخت خود دست یابد به بزرگ‌ترین رستگارى و سعادت رسیده است.
- بزرگ‌ترین حکمت آن است که انسان خود را بشناسد.
- بزرگ‌ترین نادانى خود ناشناسی انسان است
خلاصه مطلب از خود شناسی
- خود شناسی موهبتی که اگر انسان به آن دست پیدا کند با کل دنیا در صلح میرود. هم به خود احترام میگذارد،هم از همه انسانها احترام میگیرد و هم از همه نعمتهایی که خداوند آفریده است بهترین استفاده را میبرد.انسان با خودشناسی شکوفا میشود و آرامش پیدا می کند و هم از لحظه لحظه زندگی لذت میبریم.
- با خود شناسی انسان توانمند، صبور، هدفمند، معنوی و قدرتمند می شود
- اگثر افراد جامه هرگز به خودشناسی نمی‌پردازندو از روبرو شدن با هیولای درون خودشان واهمه دارند.آنها فکر می کنند هر چه را که فکر می کنند درست است و به اعقاید افراد احترام نمی گذارند.
- خود شناسی به انسان یاد می دهد که زندگی فقط خوردن و خوابیدن نیست.زندگی فقط تفریح و پول درآوردن و کار کردن نیست.که زندگی همه اینها هست اما با دیدگاهی متفاوت…
- اگر خودشناسی را جدی نگیریم بلاهای مختلفی سرمان می‌آید که با این دانش میتوانستیم آنها را کنترل کنیم
- بخاطر اینکه به خودمان زحمت خودشناسی را نمیدهیم با جامعه پر از طلاق، پر از بیکاری، پر از فقر، پر از بزهکاری و … روبرو هستیم.
- تنها راه نجات بشریت خودشناسی است” پس خودشناسی را در اولویت های خود قرار دهید .
ارسال دیدگاه