گزارش کیفیت خودروهای داخلی در اسفند ۹۶

در آخرین گزارش کیفی خودروها، ۳۷ سواری تولیدی و مونتاژی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. رئیس سازمان ملی استاندارد هم از کنترل کیفی در خودروسازی ایران انتقاد کرده است.

در روشی که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران برای ارزیابی کیفی خودروها لحاظ می‌کند، هر محصول بسته به امتیازات کسب شده، بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت و در دسته قیمتی خود جای می‌گیرد. این در شرایطی است که هیچ خودرویی نتوانسته در ارزیابی کیفی اسفندماه، تمام ستاره‌های موجود را کسب کند. در گزارش منتشره، اخذ یک ستاره، نشان‌دهنده حداقل کیفیت یک خودرو است و هرچه تعداد ستاره‌ها بالاتر باشد، به معنای آن است که آن خودرو از سطح کیفی بهتری برخوردار است. در میان ۳۷ خودرویی که طی اسفندماه مورد ارزیابی کیفی قرار گرفته‌اند، ۱۰ خودرو چهار ‌ستاره کیفی را از آن خود کرده‌اند و این یعنی، ۲۷ درصد از خودروهای یاد شده توانستند به کیفیت نسبتا ایده‌آل دست پیدا کنند.

ازسوی دیگر ۱۲ خودرو سه ستاره کیفی را به‌دست آورده‌اند، که نشان می‌دهد ۵/ ۳۲ درصد خودروها، کیفیت متوسطی دارند. همچنین ۱۲ خودرو نیز ۲ ستاره کیفی کسب کرده‌اند تا به‌عبارتی، ۵/ ۳۲ درصد خودروها در ارزیابی کیفی اسفندماه صاحب سطح کیفی کمتر از متوسط شوند. در نهایت اما ۳ خودرو نیز حداقل سطح کیفی را در ارزیابی اسفندماه به دست آورده‌اند و این یعنی ۸ درصد از خودروهای تولید داخل، کیفیت حداقلی را به خود اختصاص داده‌اند. در این گزارش نیز طبق روال ماه‌های گذشته، خودروهای تولید داخل در ۵ دسته «بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان»، «بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان»، «۵۰ تا ۷۵‌ میلیون تومان»، «۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان» و «زیر ۲۵ میلیون تومان» دسته‌بندی شده و بین یک تا چهار ستاره کیفی به‌دست آورده‌اند. ازجمله نکات قابل‌توجه در گزارش اسفندماه این است که پژو ۲۰۰۸ به‌عنوان اولین خودرو پسابرجامی کشور، در دسته محصولات بالای ۱۰۰ میلیون تومان قرار گرفته است. این محصول قرار بود قیمتی نهایتا ۷۵ میلیون تومانی داشته باشد، اما حالا برای خرید آن باید بیش از ۱۰۰ میلیون تومان هزینه کرد.

جزئیات کیفی خودروها در اسفند

اما سراغ آمار ارائه‌شده از سوی شرکت بازرسی برویم و ببینیم اوضاع ستاره‌بندی خودروهای داخلی در آخرین ماه زمستان ۹۶ به چه شکل بوده است. از آنجا که شرکت بازرسی و کیفیت استاندارد ایران در این گزارش جدول مقایسه کیفی خودروها در بهمن‌ماه را هم منتشر کرده، مشخص می‌شود سطح کیفی خودروها به لحاظ ستاره‌بندی، تغییری را تجربه نکرده است. در واقع اگر هم تغییرات کیفی رخ داده، به حدی نبوده که ستاره‌ها را جا‌به‌جا کند. شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، پیش تر نمرات منفی خودروها را در معیارهای مختلف، منتشر می‌کرد و دید فنی مناسبی به مشتریان برای خرید خودروها می‌داد، اما ماه‌هاست که این جزئیات مجوز انتشار پیدا نمی‌کنند.

هرچه هست، در گزارش کیفی خودروها طی سال ۹۶، خودروهای به اصطلاح گران قیمت، بیشترین ستاره‌ها را نصیب خود کرده‌اند. طبق گزارش منتشره، در دسته خودروهای بالای ۱۰۰‌میلیون تومان تنها با سه عضو یعنی مزدا۳ جدید شرکت بهمن موتور و سوزوکی گرند ویتارای شرکت ایران‌خودرو خراسان و پژو ۲۰۰۸ (محصول مشترک ایران خودرو و پژو) روبه‌رو می‌شویم که هر سه آنها موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند. این خودروها در گزارش قبلی نیز همین تعداد ستاره را کسب کرده بودند و بنابراین تغییر کیفیت خاصی در آنها طی اسفندماه رخ نداده است. این سه محصول در حال حاضر گران ترین خودروهای تولید و مونتاژ داخل به شمار می‌روند و همچنین از داخلی‌سازی پایینی برخوردار هستند. در این بین، پژو ۲۰۰۸ اولین محصول پسابرجامی خودروسازی کشور به شمار می‌رود و ۱۶ هزار دستگاه از آن پیش فروش شده است.

گروه بعدی، محصولات ۷۵ تا ۱۰۰ میلیونی را در خود جای داده است. در این گروه چینی-کره‌ای، با پنج محصول مونتاژی مواجه می‌شویم که میان آنها، کیا سراتو و هیوندای مدل i20 به‌عنوان محصولات چهار ستاره معرفی شده‌اند.سراتو که در شرکت سایپا مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی گذشته نیز چهار ستاره کیفی به‌دست آورده؛ بنابراین سطح کیفی آن در اسفندماه تغییر خاصی به خود ندیده است. نکته عجیب در مورد کیا سراتو این است که، محصول  نهایی قیمتی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان دارد، بنابراین باید در گروه یک (بالای ۱۰۰ میلیونی‌ها) قرار بگیرد، اما شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، نام آن را در دسته ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومانی‌ها قرار داده است.

دیگر عضو این گروه، هیوندایی i20 که در کرمان موتور مونتاژ می‌شود و جزو محصولات پسابرجامی به شمار می‌رود نیز در مقایسه با گزارش کیفی قبلی، ستاره‌ای کم و زیاد نکرده است. در این گروه اما سه خودرو چینی نیز به چشم می‌آیند که هر سه با داخلی‌سازی پایینی در کشور مونتاژ می‌شوند. تیگو ۵ که در مدیران خودرو به مونتاژ می‌رسد، در گزارش کیفی اسفندماه سه ستاره به دست آورده، بنابراین در مقایسه با گزارش قبلی، تغییری حاصل نکرده است. همچنین جک S۵ نیز به‌عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور، با کسب سه ستاره، شرایط کیفی مشابهی با بهمن‌ماه دارد. جایگاه بعدی در گروه خودروهای ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومانی به هایما S۷ اتوماتیک تعلق گرفته است. این خودرو که در سایت ایران‌خودرو خراسان مونتاژ می‌شود، سه ستاره کیفی کسب کرده و این موضوع نشان می‌دهد خودروی موردنظر تغییری نسبت به بهمن‌ماه نداشته است.

 طبق گزارش اعلامی، تمام خودروهای حاضر در دسته قیمتی ۵۰ تا ۷۵ میلیون تومان، مونتاژی‌های چینی هستند که بهترین آنها بسترن B30 است. این محصول مونتاژی گروه بهمن، در ارزیابی جدید، چهار ستاره کیفی به دست آورده و نشان می‌دهد نسبت به گزارش قبلی، تفاوت خاصی نداشته است. البته صدرنشین قبلی این دسته، هیوندایی i10 بود که توانسته بود چهار ستاره کیفی کسب کند. مشخص نیست چرا این خودرو را که جزو محصولات پسابرجامی است و در شرکت کرمان موتور به تولید می‌رسد، در لیست کیفی اسفند قرار نداده‌اند. این احتمال وجود دارد که تولید i10 به دلیل استقبال ضعیف بازار، متوقف شده باشد.

اما چهار عضو دیگر گروه ۵۰ تا ۷۵ میلیون تومانی‌ها را به ترتیب، چانگان، آریزو5، برلیانس H330 و لیفان X60 اتوماتیک تشکیل می‌دهند. در این بین، چانگان CS35 که در سایپای کاشان مونتاژ می‌شود، سه ستاره کیفی به دست آورده و بنابراین در مقایسه با گزارش قبلی، تغییر خاصی را به خود ندیده است. آریزو ۵ تولید شده در شرکت مدیران خودرو نیز که سه ستاره کسب کرده، وضع ثابتی در کیفیت داشته است، درست مانند برلیانس H330 که آن هم سه ستاره اش در اسفندماه تثبیت شده است.

در این گروه اما یک خودرو دو ‌ستاره نیز به‌چشم می‌آید که لیفان X60 نام دارد. این خودرو که در شرکت کرمان موتور به تولید می‌رسد، نسبت به گزارش بهمن‌ماه تغییری در کیفیت خود احساس نکرده، چه آنکه در آن گزارش نیز دو ستاره به خود اختصاص داده بود. در این گروه پیش تر خودروهایی مانند جک J۵ و آریو نیز حضور داشتند، اما در گزارش کیفی اسفندماه نامی از آنها نیست.

کاهش تعداد تک‌ستاره‌ها

اما نگاهی هم بیندازیم به دسته ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی‌ها که بیشترین خودروهای داخلی را در خود جای داده است. رده‌های اول تا ششم این گروه ۲۰ عضوی را اعضای خانواده رنو و پژو اشغال کرده‌اند. بر این اساس رنو ساندرو تولید پارس خودرو، پژو ۲۰۷ اتومات و تندر ۹۰ اتوماتیک ایران‌خودرو و پارس تندر پارس خودرو چهار محصول چهار ستاره این گروه به‌شمار می‌روند. مقایسه کیفی این خودروها با بهمن‌ماه نشان می‌دهد آنها ثبات کیفیت خود را حفظ کرده‌ و هیچ تغییری در ستاره‌بندی شان ایجاد نشده است. در رتبه‌های پنجم و ششم این جدول به تندر ۹۰ ایران‌خودرو و پارس‌خودرو برمی خوریم که توانسته‌اند سه ستاره کیفی خود را حفظ کنند. این دو محصول در گزارش کیفی بهمن‌ماه نیز همین تعداد ستاره را به دست آورده بودند.

در گروه مورد بررسی اما چهار خودرو سه ستاره دیگر نیز به چشم می‌آیند که اتفاقا آنها نیز در مقایسه با گزارش بهمن‌ماه، تغییر کیفی خاصی را تجربه نکرده و ستاره‌های شان ثابت مانده است. در این بین، رانا که مدت‌هاست تیراژ آن منفی شده، در رده هفتم جای گرفته و پس از آن با دنا پلاس و پژو ۲۰۶ در مدل‌های صندوقدار و‌هاچ بک مواجه می‌شویم. این سه محصول که جزو تولیدات ایران خودرو به شمار می‌روند، در مقایسه با گزارش کیفی بهمن‌ماه تغییر خاصی را تجربه نکرده‌اند، چه آنکه در آن گزارش نیز سه ستاره به دست آورده بودند.

در گروه خودروهای ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی اما با ۱۰ محصول دو ستاره نیز روبه‌رو هستیم که بیشتر آنها را ایران خودرویی‌ها تشکیل می‌دهند. دو محصول چینی به نام‌های ام وی ام 315 جدید و دانگ فنگ نیز در جمع دو ستاره‌های این گروه به چشم می‌آیند که در مقایسه با بهمن‌ماه، تعداد ستاره‌هایشان تغییری نکرده است. دیگر دو ستاره‌های این گروه را خودروهای دنا، پژو پارس کرمانشاه، پژو ۴۰۵ خراسان، تیبا۲، تیبای معمولی، ساینا، سورن و سمند تبریز تشکیل می‌دهند که آنها نیز با کم و زیاد شدن ستاره در مقایسه با بهمن‌ماه، مواجه نشده‌اند. پیش‌تر در گروه ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومانی‌ها محصولاتی تک‌ستاره نیز حضور داشتند که طی ماه‌های گذشته، ارتقای کیفی یافته و ستاره‌هایشان افزایش یافت.

در نهایت اما سری هم به گروه زیر ۲۵ میلیون تومانی‌ها بزنیم که از آنها به‌عنوان محصولات ارزان قیمت یاد می‌شود. در این گروه همچنان با چهار محصول شامل پراید ۱۳۱سایپا، پراید ۱۳۱ پارس خودرو، پراید ۱۳۲ و پراید ۱۱۱ مواجه می‌شویم که در این بین تنها مدل ۱۳۱ سایپا دو ستاره کیفی دارد. انواع پژو پارس هم، تک ستاره هستند.

نیره پیروز بخت:از کنترل کیفی خودروسازان راضی نیستیم

رییس سازمان ملی استاندارد ایران تاکید کرد از کنترل کیفی خودروسازان رضایت ندارد و در صورت دریافت گزارش مشتریان درباره استفاده از قطعات بی کیفیت و غیراستاندارد با متخلف برخورد می‌شود.

نیره پیروزبخت افزود:

مطابق مصوبه شورای سیاستگذاری خودرو، واحدهای خودروسازی باید از قطعات استاندارد در تولید و مونتاژ خودروها استفاده کنند. برخی قطعات مشمول استاندارد اجباری است و کنترل می شود اما خودروسازان باید مطابق رویکرد نوین استانداردسازی بر استاندارد بودن سایر قطعات نظارت کنند؛ زیرا در صورت استفاده از قطعات غیر استاندارد، با خودروساز برخورد می شود. برخی خودروسازان از قطعات باکیفیت استفاده کرده و رضایت مشتریان را جلب کرده اند اما در برخی خودروها برای کاهش قیمت تمام شده، از قطعات بی کیفیت استفاده شده است.

سازمان ملی استاندارد قادر به کنترل همه قطعات خودرویی نیست و خودروسازان در برابر محصول تولیدی خود مسوولیت دارند؛ بنابراین در صورت گزارش تخلف و اعلام شکایت از سوی مشتریان، با خودروسازان متخلف برخورد می شود. کنترل تک تک قطعات یک خودرو از سوی مسوولان استاندارد، در هیچ جای جهان مرسوم نیست؛ ما مجموعه یک خودرو را کنترل می کنیم که به درستی کار می کند یا خیر.  کنترل کیفیت در کارخانه های خودروسازی، حلقه گمشده کار است و هیچ کوتاهی از سوی مدیران کنترل کیفیت که به مثابه نمایندگان سازمان ملی استاندارد به شمار می روند، پذیرفته نیست. اگر متصدیان کنترل کیفیت کارشان را به درستی انجام می دادند، شاهد شکایت های مردمی نبودیم؛ موضوعی که در کشورمان مغفول مانده است.

چندی پیش رییس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازان کشور گفته بود:

زمانی در دولت های نهم و دهم با بیان عبارت «پراید کیلویی چند؟» قیمت‌گذاری خودروها به شورای رقابت واگذار شد که تصمیمی اشتباه بود، زیرا نباید اجازه داد دولت یا خودروسازان در فرآیند قیمتگذاری دخالت کنند تا قطعه سازان نیز بتوانند فعالیت های خود را با روال عادی به انجام برسانند.

در همین پیوند، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان کشور نیز یادآوری کرد:

تا زمانی که تعیین قیمت خودروهای دارای قیمت کمتر از ۴۵ میلیون تومان (۴۵۰ میلیون ریال) از شمول قیمتگذاری شورای رقابت خارج نشود، زیان خودروسازان و قطعه سازان ادامه می یابد که یکی از عوامل اصلی بروز کاهش کیفیت قطعات و خودروهای تولیدی در این بازه قیمتی است.