چاقی: تشخیص، علائم و عوارض

درمان چاقی

چاقی فراتر از آن چیزی است که به طور کلی چاق بودن در نظر گرفته می شود. این یک وضعیت بسیار پیچیده تر است که بر هر جنبه ای از سلامت جسمانی شما تأثیر می گذارد و بنابراین نیاز به رویکرد درمانی گسترده تر و چند بعدی دارد.

چاقی معمولاً نتیجه مصرف کالری بیشتر از آن چیزی است که بدن شما می تواند به طور منظم تخلیه کند. کالری اضافی به صورت چربی در بدن ذخیره می شود که در طول زمان باعث افزایش وزن قابل توجهی می شود. این رسوبات اضافی چربی می تواند عملکرد اندام های شما را مختل کند و راه را برای بیماری های مزمن باز کند.

چاقی

BMI چیست و چرا مهم است؟

شاخص توده بدنی (BMI) اندازه گیری چربی بدن شما با توجه به قد و وزن شما است. این روشی برای تعیین وزن مناسب با توجه به قدتان است.

نحوه محاسبه bmi (شاخص توده بدنی) با فرمول

محاسبه شاخص توده بدنی٬ با استفاده از یک فرمول ریاضی است و براورد میکند که در هر متر مربع از بدن چقدر وزن موجود است که در اینجا منظور از وزن٬‌ چربی است و نه ماهیچه و …

فرمول محاسبه BMI

BMI = mass (kg) / height^2 (m)

BMI = شاخص توده بدنی
Mass = وزن بر حسب کیلوگر
Height = قد بر حسب متر

بعبارتی:
شاخص توده بدنی = وزن (بر حسب کیلوگرم) تقسیم بر قد (بر حسب متر) به توان

اگر BMI:

1. زیر ۱۸.۵ باشد، شخص دچار کاهش وزن است
2. بین ۱۸.۵ و ۲۴.۹ باشد، شخص در بازه وزن سالم قرار دارد و وزن ایده آل است
3. بین ۲۵ و ۲۹.۹ باشد، شخص دچار اضافه وزن است
4. بین ۳۰ و ۳۴.۹ باشد، شخص چاق است
5. بالای ۳۵ باشد٬ شخص از چاقی مفرط رنج می برد

افراد بر اساس شاخص توده بدنی به عنوان کم وزن، طبیعی، اضافه وزن، چاق و چاق شدید طبقه بندی می شوند.

۱-کم وزنی

BMI کمتر از 18.5 کم وزن در نظر گرفته می شود. اگر کمبود وزن دارید، بسیار مهم است که برای مشاوره در مورد افزایش وزن با پزشک مشورت کنید زیرا کمبود وزن می تواند بر سلامت شما تأثیر منفی بگذارد.

2. وزن طبیعی یا سالم

محدوده وزن سالم یا طبیعی با BMI بین 18.5 تا 24.9 نشان داده می شود. با این حال، این محدوده مرجع برای زنان باردار یا شیرده قابل اعمال نیست.

3. اضافه وزن

BMI که بین 25.0 تا 29.9 قرار دارد اضافه وزن است. وزن اضافی می تواند به سرعت شما را خسته کند، کارایی شما را کاهش دهد، شما را مستعد ابتلا به بیماری های مزمن مختلف مانند دیابت و مشکلات قلبی کند و به مرور زمان راه را برای چاقی هموار کند.

4. چاقی

چاقی با محدوده BMI 30.0-39.9 تعیین می شود. چاقی نه تنها مشکلات پزشکی موجود شما را بدتر می کند، بلکه می تواند راه را برای مشکلات جدید و جدی تری در آینده هموار کند. در مورد گزینه های درمانی با پزشک خود مشورت کنید.

5. چاقی شدید

چاقی شدید یا مرضی با BMI 40.0 یا بالاتر مشخص می شود. افرادی که به طور مرضی چاق هستند می توانند تا 100 پوند از وزن طبیعی بدنشان فراتر رود. این وضعیت در صورت عدم درمان مناسب می تواند کشنده باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

علائم چاقی

افراد مبتلا به چاقی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر شرایط پزشکی هستند که با مجموعه ای از علائم و عوارض خاص خود همراه است. چاقی به تنهایی ایجاد نمی شود، بلکه با مجموعه ای از ناراحتی های دیگر همراه است که عبارتند از:

تنگی نفس
خرناس
تعرق مفرط
کمبود خواب
خستگی
مشکل در انجام هر گونه فعالیت بدنی بداهه
دردهای بدن مانند کمردرد و مفاصل دردناک
شکم گلدان
درمان چاقی

چاقی را می توان با ترکیبی از دارو، جراحی، ابزارهای کاهش وزن به همراه کنترل صحیح، رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی غلبه کرد. مداخلات پزشکی رایج برای مبارزه با چاقی عبارتند از:

گزینه های درمانی برای چاقی

1. داروها

داروهای ضد چاقی گزینه‌های درمانی غیرتهاجمی محبوبی هستند که چربی بیش از حد بدن را کاهش می‌دهند تا فشار روی استخوان‌ها کاهش یابد و سلامت متابولیک شما بهبود یابد. داروهای کاهش وزن به روش های زیر عمل می کنند:

اشتهای خود را کاهش دهید و در نتیجه مصرف کلی غذا را کاهش دهید
جذب چربی توسط سلول های بدن را محدود کرده و از تجمع چربی جلوگیری می کند

این داروها ممکن است به صورت قرص های بدون نسخه در دسترس باشند یا توسط پزشک برای شما تجویز شوند. با این حال، آنها جایگزین ورزش و تغذیه سالم نیستند، بلکه کمکی مکمل برای تسریع کاهش وزن هستند.

توجه: مصرف داروهای ضد چاقی در دوران بارداری ایمن نیست. در هر صورت، همیشه برای دوز مناسب و رد عوارض جانبی احتمالی این داروها با پزشک خود مشورت کنید.

2. جراحی چاقی/ چاقی

جراحی چاقی برای افرادی که با چاقی مرضی همراه با سایر بیماری های جدی مانند دیابت نوع 2 و فشار خون بالا دست و پنجه نرم می کنند و قادر به کاهش وزن با ورزش و تغییر رژیم غذایی نیستند، توصیه می شود.

این روش‌های جراحی اندازه معده را کاهش می‌دهند و ظرفیت نگهداری غذا را کاهش می‌دهند، که بیشتر مانع جذب می‌شود. نتایج سیری زودهنگام و تاخیر در میزان گرسنگی پس از جراحی است.

جراحی چاقی به عنوان یک گزینه درمانی مطمئن، موثر و آزمایش شده برای چاقی در نظر گرفته می شود. با این حال، همه انواع چاقی را نمی توان از این طریق درمان کرد.

3. دستگاه های کاهش وزن

استفاده از دستگاه های کاهش وزن اخیراً به عنوان یکی از روش های درمانی چاقی مطرح شده است. این یک روش درمانی غیر جراحی و موقت است که در آن از ابزارهای خاصی برای کاهش وزن استفاده می شود.

عوارض چاقی

چاقی فقط اضافه وزن نیست. خطرات بهداشتی مرتبط با آن، آن را به یک مسئله جدی سلامت جهانی تبدیل می کند، زیرا می تواند منجر به موارد زیر شود:

فشار خون بالا، اختلالات قلبی عروقی، سکته مغزی و غیره.
سرطان ها، از جمله سرطان روده بزرگ، سینه، کیسه صفرا و سرطان آندومتر
دیابت نوع 2
اختلالات ریوی از جمله آپنه خواب
آرتروز
اختلالات کبد و کیسه صفرا
سطح کلسترول بالا
اختلالات اسکلتی عضلانی
سندرم متابولیک
سنگ کلیه
مسائل روانی

اهداف کاهش وزن در افراد چاق عبارتند از:

• کاهش کربوهیدرات های نشاسته ای (ماکارونی، نان سفید، سیب زمینی، برنج سفید)
• کاهش مواد غذایی شیرین، نوشیدنی ها و غیره.
• کاهش چربی های اشباع شده
• گنجاندن غذاهای پر فیبر
• گنجاندن منابع اسیدهای چرب امگا 3 (از جمله آووکادو، میوه هایی مانند گلابی، سبزیجات سبز، بذر کتان و روغن ماهی)