علت نامگذاری هشت مهر به نام مولانا چیست؟
هشت مهر زادروز مولانا بوده است به همین دلیل به عنوان روز بزرگداشت او قرار دادند. هشتصدمین سالی که از تولد مولانا گذشت، یعنی سال ۱۳۸۶ خورشیدی قونیه برای مولانا بزرگداشتی گرفت و هم زمان در ایران هم برنامه های بزرگداشتی برگزار شد؛ از آنجایی که بر سر مصادره کردن مولانا بین اقوام مختلفی از جمله افغانستان و ترکیه تا ایران جدل است و این رقابت ها از زمان های دور بوده، در سال ۸۶ به طور رسمی تر برای مولانا بزرگداشت گرفته و در این سال این روز رسمی و تقویمی شد.
مولانا
نامگذاری چنین روزهایی چقدر در پاسداشت شعر و ادب فارسی موثر بوده است؟
برگزاری این مراسم ها انعکاس ملی و جهانی دارد و هرساله شاهد برگزاری آن ها هستیم و امیدوارم عمیق تر به این مراسم نگاه شود و بتوانیم اندیشه مولانا را دریافت کنیم و در زندگی به کار ببریم. برگزاری این مراسم ها بی تاثیر نیست چراکه در برخی مناطق میبینیم که با فرهنگ و تمدن ایران ناآشنا هستند و باتوجه به واردات فرهنگی زیادی که کشور دارد متاسفانه ممکن است گسست فرهنگی و حتی ادبی نیز رقم بخورد،
برای مثال میبینیم به دلیل زیاد شدن صنعت ترجمه بسیاری از سبک های ادبی براساس ترجمه شکل گرفتند و این ترجمه ها باعث شده ما حتی در هنگام سرودن شعر به شکل نافرم و نامرتب به همان سبک ترجمه ای شعر بنویسیم، با توجه به اینکه ما پیشینه ادبی داریم و در آن شعر تعریف شده است. شاید برای اینکه به این ابتذال صوری دچار نشویم، بهتر است این مراسم ها حتی به صورت تلنگر برگزار شوند. ا
ویژگی های فردی مولانا چه بوده است؟
مولانا از ابتدا جوینده بوده و چون در خانواده علمی و مذهبی رشد یافته، اهل علم بوده و تحصیلات فقهی و حوزوی را از پدر و سایر شاگردان او می آموزد و قدرت و هوش وی در دیدار اولی که با عطار داشته مورد تحسین قرار میگیرد و آینده درخشانی از او تصور میکند. مولانا ذهن حقیقت یابی داشته و در قونیه تحصیلات خود را تکمیل میکند و نزد محقق ترمذی که یکی از بزرگترین شاگردان پدرش بوده به تحصیل میپردازد و بعد از آن برای افزایش علم خود به حلب و دمشق میرود. مولانا تا قبل از ملاقات با شمس تبریزی، فقیه و دانشمند برجسته ای بوده است. وی در مدرسه ای در قونیه به تدریس مشغول بوده تا اینکه در حدود سن ۴۰ سالگی با شمس تبریزی مواجه می شود. از ملاقات اول مولانا با شمس تبریزی روایات زیادی وجود دارد.
مولانا
آیا ملاقات مولانا با شمس باعث به وجود آمدن دیوان شمس مولانا شد؟
بله، زمانی که شمس ناپدید شد مولانا شیدایی اش در فراغ شمس شروع میشود و به سرودن دیوان شمس می پردازد و تمام دوری ها و اشتیاق هایش نسبت به شمس را در تک تک ابیات غزلیات شمس منعکس میکند.
مولانا به عنوان یک عارف معتقد بوده زمین از ولی خالی نمیماند و بعد از شمس فرد پاک طینت و با صفای باطنی مثل صلاح الدین زرکوب که علی رغم اینکه سواد نداشته اما از صفای باطنی بسیاری برخوردار بوده را به مدت ۱۰ سال همنشین و قرین خودش قرار میدهد و بعد از صلاح الدین با حسام الدین چلپی همنشین میشود و این همنشینی باعث سرودن مثنوی میشود و هرچقدر دیوان شمس با شیدایی و ضرب آهنگ هایی که بر آمده از احساسات درونی مولاناست، مثنوی تحفه ایست که برای تعلیم مریدان و با در نظر گرفتن حال مریدان و مخاطبان سروده میشود. مثنوی کتابی عرفانی و تربیتی است گرچه ما هیچ موقع نمی توانیم اعتقادات را از افراد جدا کنیم ولی باید بدانیم که تبلور اعتقادات فقهی و مذهبی و کلامی برای فردی که عارف است نسبت به کسی که از وادی عرفان و عشق بویی نبرده متفاوت است.
اعتقادات مذهبی مولانا چه بوده و چه تاثیری در اشعارش داشته است؟
مولانا را سنی و حنفی به حساب می آورند ولی باتوجه به اینکه او عارف بوده و عارف، عارف نمیشود مگر اینکه به پیر، ولی و شیخ معتقد باشد و تنها مذهب اسلامی که بر اساس قبول ولایت شکل گرفته شیعه است، میبینیم که او باتوجه عارف بودن، بسیار به شیعه نزدیک شده است. عارف معتقد است دنیا از ولی خالی نمی ماند و بر همین اساس مولانا و هر عارف دیگری حتی اگر مذهب اهل سنت هم داشته باشد بدون تعصب به مسائل فرقه ای به پیام ها توجه دارد. مولانا به دلیل عارف بودنش و تحولی که در زندگی اش به وجود آمده به توحید با نگاه خشک و متعصبانه اشعری و معتزلی توجه ندارد و نگاه سومی را برمیگزیند که این نگاه بسیار شبیه تر است به شیعه و با توجه به اینکه مولانا حنفی و اشعری است عارفی است که از نگاه های فقهی فراتر رفته و بیشتر از اینکه مولانا را فقیه بدانیم باید فردی عارف بدانیم.هرچند در برخی اشعارش نشانه هایی از اعتقادات کلامی مولانا مشاهده میشود ولی بیشتر معتقد است عارفانه نظر کند و بی قید از این است که چه نگاه مذهبی دارد.
مولانا حضرت علی را در اخلاص عملش میستاید و نگاهش به ائمه بسیار دور از نگاه متعصبانه یک فقیه اهل سنت است هر چند در برخی از اشعار مثنوی از عُمَر و عایشه هم یادی کرده ولی نگاهش فراتر از نگاه متعصبانه مذهبی است.
ارسال دیدگاه