یکی از تصورات غلطی که در مورد سیاتیک وجود دارد این است که اغلب تصور میکنند سیاتیک نام یک نوع بیماری است. اما سیاتیک واژهای است که برای بیان مجموعهای از علائم استفاده میشود که نشانگر یک بیماری زمینهای است که عصب سیاتیک را درگیر میکند.
چه عواملی باعث بروز سیاتیک می شوند؟
عصب سیاتیک طولانیترین و عریضترین عصب بدن است که به ستون فقرات کمری متصل میشود. عصب سیاتیک از ناحیه ی تحتانی کمر نشات گرفته و از باسن میگذرد و در امتداد طول هر دو پا ادامه میابد. هرگونه بیماری یا شرایطی که منجر به آسیب، ضربه و یا فشرده شدن طولانی مدت ایت عصب شود میتواند باعث بروز درد شود.
عارضهها و شرایط مختلفی می توانند باعث بروز درد سیاتیک شوند، که شایعترین آنها عبارتند از:
- بیماری دژنراتیو دیسک
- پوکی استخوان
- صدمات وارده به ستون فقرات که از دلایل اصلی کمردرد به شمار می آیند. مانند دیسک کمر، فشردگی عصب یا لغزش و بیرون زدگی دیسک کمر
- آسیب به ستون فقرات کمری
- اسپاسم عضلانی
- سندرم پیریفورمیس (نوعی اختلال عصبی و عضلانی)
- تنگی کانال نخاعی
- اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره کمر)
- در موارد نادر، وجود تومور و عفونت شدید
شایعترین علائم سیاتیک کدامند؟
صرف نظر از علت ایجاد کننده درد سیاتیک، برخی از علائم وجود دارند که باید مراقب آنها باشید. شایعترین علائم سیاتیک عبارتند از:
- درد در کمر، باسن و یکی از پاها
- بروز درد در یک سمت بدن
- احساس سوزش، سوزن سوزن شدن، یا درد تیز
- بی حسی
- لگن درد
- دردی که به هنگام نشستن، ایستادن یا عطسه کردن تشدید شود
- ضعف
- بی حسی قسمت فوقانی ران
- سفتی در ساق پا یا پشت ران
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
از آنجایی که سیاتیک علائم مشابهی با سایر بیماریها اعم از آرتروز دارد، تشخیص آن نیز میتواند دشوار باشد. از اینرو، حتما باید علائمی که دارید را بطور دقیق یادداشت کنید تا بعدا بتوانید پزشک خود را از آنها مطلع کنید. همچنین افراد مختلف، شدت مختلفی از سیاتیک را تجربه میکنند. به همین دلیل سیاتیک برای برخی ناتوان کننده بوده و زندگی آنها را از هر جنبهای درگیر میکند. اما برخی افراد دیگر، فقط گاهی اوقات درد و سایر علائم سیاتیک را تجربه میکنند.
درد در ناحیه کمر، باسن و یکی از پاها
اصلیترین نشانه سیاتیک، درد تیز و تند و به اصطلاح گزندهای است که از ناحیه کمر ساطع شده و تا ساق پا میرسد. این درد حتی ممکن است با حرکت به سمت ساق پا تشدید شده و تیزتر حس شود. اگر درد شما در ساق پا و عمدتا در یکی از پاها باشد اما درد تیزی نیز در کمر خود داشته باشید، پزشک معمولا در این حالت به سیاتیک فکر میکند.
این درد در طول عصب سیاتیک پخش میشود. عصب سیاتیک از هر دو سمت باسن میگذرند و وجود درد مداوم، چه دردی مبهم باشد و چه شدید و تیز و تپنده، نشانه قطعی از درگیر شدن عصب سیاتیک است.
این درد که از قسمت تحتانی ستون فقرات کمری به باسن و پشت ساق پا ساطع میشود، نشانه اصلی سیاتیک است. فرد ممکن است این درد و ناراحتی را در هرنقطهای از مسیر عصب سیاتیک حس کند اما این درد در اکثر موارد در کمر و باسن و پشت ران و ساق پا حس میشود.
درد در یک سمت بدن
یکی دیگر از علائم بارز سیاتیک، دردی است که معمولا فقط یک سمت بدن را درگیر میکند. این درد معمولا در پی وارد شدن آسیب یا ضربه به یکی از ریشههای عصبی ایجاد میشود به همین دلیل بیمار درد را تنها در یکی از پاها، یک سمت لگن و زانو یا باسن تجربه میکند.
احساس سوزش، سوزن سوزن شدن، یا درد تیز
احساس سوزن خفیف در کمر، لگن یا هر نقطهای از پشت پا، یکی از اولین نشانههای درد عصب سیاتیک است. این احساس سوزن ممکن است خفیف باشد و به مرور زمان از بین برود و دوباره مجددا ایجاد شود. اگر به این علائم توجه نشود، این سوزش میتواند به قسمتهای دیگر بدن نیز گسترش یابد و یا تشدید شده و منجر به بروز علائم دیگری شود.
وجود درد شدید در بدن از هر نوعی که باشد، عمدتا نشانه خوبی نیست اما درد شدید در ناحیه کمر و لگن یا ساطع شدن این درد به پا، نشانهای از سیاتیک است.
شما حتی ممکن است احساس سوزن سوزن شدن نیز داشته باشید که این حس شبیه به حسی است که پس از به خواب رفتن برخی از اندامهای بدن حس میشود. این احساس سوزن سوزن شدن اغلب همانند نیش کوچک زنبور توصیف میشود. این احساس سوزن سوزن شدن میتواند در هر نقطهای از مسیر عصب سیاتیک ایجاد شود.
بی حسی
با تشدید درد سیاتیک، بیمار ممکن است در هر نقطهای از کمر، باسن و پشت پا دچار بی حسی شود. این بی حسی میتواند منجر به ناتوانی پا نیز بشود.
لگن درد
بروز لگن درد نه تنها در سمتی که سیاتیک وجود دارد بلکه در سمت دیگر آن نیز شایع است. زمانی که درد در یک طرف بدن وجود دارد، طبیعتا بیمار سعی میکند با انتقال وزن بدن به سمت دیگر آنرا جبران کند. اما این حالت میتواند منجر به بروز درد در هر دو سمت لگن شود به این گونه که یک سمت بدلیل سیاتیک درگیر درد میشود و سمت دیگر بدلیل استفاده بیش از حد از آن در پی انتقال وزن بدن، دچار درد میشود.
دردی که به هنگام نشستن، ایستادن یا عطسه کردن تشدید شود
در برخی موارد نشستن یا ایستادن طولانی مدت میتواند باعث ایجاد درد شود. معمولا این نوع درد خفیف و سطحی است و با جابجا شدن وزن بدن از بین میرود. اما درد سیاتیک متفاوت از این است و با نشستن و ایستادن در هر حالتی تشدید میشود. تغییر وضعیت ممکن است تا حدودی باعث تسکین آن شود ولی این تسکین درد معمولا کوتاه مدت است. از اینرو درد سیاتیک برخی از افراد به هنگام سرفه یا عطسه کردن نیز تشدید میشود.
ضعف
احساس ضعف در زانو که با درد در هر نقطهای از پا همراه است، یکی از نشانههای رایج سیاتیک است اما ضعف پیشرونده که به مرور بدتر میشود، میتواند نشانهای از ابتلا به بیماری زمینهای جدیتر باشد. اگر درد عصب سیاتیک و عوارض مربوط به آن درمان نشود، میتواند موجب بروز ضعف پیشرونده شود.
سفتی ساق پا یا پشت ران
سفتی نیز میتواند یک واکنش عضلانی به درد عصب سیاتیک بوده و یا یک واکنش روانی نسبت به درد مورد انتظار، باشد. سفتی همچنین میتواند ناشی از استفاده نادرست و کشش عضلات نیز رخ دهد.
بی حسی در قسمت فوقانی ران
بی حسی در قسمت فوقانی ران میتواند نشان دهندهی درگیر شدن شدید عصب یا نخاع باشد که میتواند در نهایت باعث شود که فرد نتواند پاهای خود را حرکت دهد. با اینکه این وضعیت ممکن است دائمی نیز نباشد اما مراجعه به پزشک جهت جلوگیری از وارد شدن آسیب دائمی به عصب و نخاع، ضروری است.
از دست دادن کنترل مثانه یا روده
اگر بیمار دارای علائم سیاتیک، کنترل مثانه یا روده را نیز از دست بدهد، در اینصورت نیاز فوری به درمان پزشکی دارد. درد سیاتیک همراه با از دست دادن کنترل مثانه یا روده، میتواند نشان دهندهی وارد شدن آسیب دائمی به عصب باشد که این وضعیت باید فورا تحت درمان پزشکی قرار بگیرد.
روشهای درمان سیاتیک
درمانهای خانگی اعم از استراحت کردن و انجام تمرینات کششی میتواند برای موارد خفیف موثر باشد اما اگر درد شما بیش از چند هفته طول کشید و یا درد بقدری شدید بود که زندگی شما را مختل کرد، در این حالت باید به پزشک مراجعه کنید. برخی از روشهای درمان پیشرفتهتر برای درد عصب سیاتیک عبارتند از:
- داروهای بدون نسخه: مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن میتوانند به کنترل التهاب کمک کرده و انجام دادن تمرینات کششی را راحتتر کند.
- دریافت تشخیص درست: هرگز علائمی که دارید را نادیده نگیرید. مراجعه به پزشک میتواند موجب رد احتمال ابتلا به بیماری جدی زمینهای شود. علاوه بر این، پزشک میتواند در صورت صلاحدید فیزیوتراپی و کایروپراکتیک یا درمان دستی را نیز توصیه کند. پزشک علاوه بر تشخیص درست میتواند با ارائه برنامه جامع درمانی منجر به اصلاح رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی نیز بشود.
- درمانهای مکمل: پزشک ممکن است برخی از درمانهای مکمل یا جایگزین را برای تسکین دادن و کنترل درد به شما پیشنهاد کند. برخی از رایجترین نوع این درمانها عبارتند از ماساژ درمانی، طب سوزنی و الکتروتراپی با دستگاه TENS.
اگر این روشهای درمانی موجب کاهش درد شما نشود، پزشک برای کاهش فشار از روی عصب سیاتیک ممکن است جراحی بسته دیسک کمر یا میکرو دیسککتومی را توصیه کند.
ارسال دیدگاه