سه شنبه هفته گذشته، یک اپیزود نیم ساعته از مستندی به نام «بی راهه» روی آنتن شبکه یک سیما رفت که به فعالیت شاخ های اینستاگرامی و دستگیری آن ها می پرداخت. در حالی که تا روز شنبه، خبری از واکنشی نبود، ماجرا به یک باره با انتشار بریده ای ۳۵ ثانیه ای در توئیتر، به یک جنجال درست وحسابی تبدیل شد.
در این بریده ویدئویی، دختری ۱۷ ساله که ویدئوهایی از خودش را در حال رقص منتشر کرده بود، جلوی دوربین نشسته و در حالی که صورتش دیده نمی شود، گریه می کند و می گوید: «چیز بدی منتشر نکردم» . او تا پیش از دستگیری، ۶۰۰ هزار فالوئر داشت. مستند «بی راهه» که به نوعی «اعترافات» او را در کنار چند شاخ دیگر اینستاگرام نشان می دهد، شامل تصاویر اعترافات سه نفر دیگر هم هست. یکی دختری است که با ویدئوهای مشهور فضای مجازی، دابسمش می ساخته و دیگری، دختروپسری بودند که عکس های دونفره می گذاشتند. در این مستند ضمن مصاحبه با این چهار نفر، از منظر چند کارشناس نیز مسائل مربوط به شاخ های مجازی بررسی شده بود.
«بی راهه» واکنش های زیادی را برانگیخته و غالب افرادی که واکنش نشان داده اند، پخش آن را صحیح نمی دانند. حجت الاسلام محمدرضا زائری نویسنده و کارشناس مسائل فرهنگی در اینستاگرام خود نوشته است: «قرن ها ادبیات اباحی و جنسی، آیا چیزی از اقتدار و صلابت فکر دینی کاست؟ » رئیس دانشگاه صدا و سیما نیز در رشته توئیتی، ساخت این مستند را اقدام نیروی انتظامی دانست.
واکنش ها به یک اقدام عجیب
پس از پخش این مستند اولین شخصی که این ویدئو را منتشر کرده، پای آن نوشته است: «یک دختر جوون رو به جرم رقصیدن در اینستاگرام گرفتن و آوردنش تلویزیون، انگار دزد و جانی و قاچاقچی و اختلاسگر گرفتن» . نوشته ای که سمت وسوی بسیاری از واکنش های بعدی هم هست. غالب کاربران با وجودی که لزوم اصل برخورد را می پذیرند، از پخش این تصاویر، ناراحت اند و این کار را در شأن رسانه ملی نمی دانند. کاربری به نام پویان در این باره نوشته است: «دعوا نه در اصل اقامه حدود الهی که در روش ها و اولویت هاست.»بسیاری از کاربران نیز به این اقدام صداوسیما معترض اند چرا که معتقدند باعث بیشتر دیده شدن این تصاویر خواهد شد.
لزوم اقدام صحیح رسانه ای
برخی کاربران، این اتفاق را مصداق بارز کار رسانه ای غلط دانسته و نوشته اند: «اگر تیم رسانه ایِ منسجم قوه قضاییه شکل گرفته بود، قطعاً ماجرا به این شکل رُخ نمی داد. مثلاً ۱۰ تا دونه درشت بازار سکه و دلار رو با نام و چهره نشون می دادن، در کنارش اون خانم رو هم می گنجوندن. قطعاً مخاطب بهتر هضم می کرد روایت ها رو.» روایت هایی از مسائل سیاسی مرتبط با این اتفاق هم وجود داشته است. فرهمند علی پور تحلیل گر مسائل سیاسی در این باره با اشاره به موضع گیری وزارت خارجه آمریکا گفت:« صداوسیما که در اوج تنش و خصومت آمریکا با ایران و اوج نارضایتی ها از وضعیت فساد و… تونسته مردم معمولی، اصلاح طلب، اصولگرا و وزارت خارجه دولت ترامپ رو هم صدا کنه.»
اولویت این نیست
بسیاری از واکنش ها، به لزوم اولویت بندی مسائل برمی گردد. یکی از مهم ترین واکنش هایی که در یکی، دو روز گذشته حسابی دیده شد، مربوط به حجت الاسلام محمدرضا زائری نویسنده و کارشناس مسائل فرهنگی است. او در اینستاگرام خود نوشته است: «قرن ها ادبیات اباحی و جنسی، آیا چیزی از اقتدار و صلابت فکر دینی کاست؟ غالب شعرا هزلیات دارند و غالب تصویرگران نقش هایی که قابل نشر نیست! قرن ها مردم رقصیدند و برهنه شدند و رفتند و آمدند، اما دین آسیبی ندید!
چرا بزرگان مدعی، این نکته ساده و کوچک را نمی فهمند؟ آن چه دین و ایمان را متلاشی و نظام را نابود می کند لرزش کمر دختری نوجوان نیست، لغزش قلم قاضی کهنسال است!» این نکته ای است که روز یک شنبه رضا رشیدپور نیز در برنامه «حالا خورشید» به آن اشاره کرد و گفت مسئولان در کنار شاخ های مجازی، با سرشاخه های حقیقی (اخلال گران بازار ارز) نیز برخورد کنند. کاربری با نام بداغی در همین باره نوشته است: «کسی یادش می آید آخرین باری که یکی از مفسدان اقتصادی در صداوسیما برای ابراز پشیمانی گریه کرده، کی بوده است؟» حسین دهباشی مستندساز و تاریخ پژوه نیز حکایتی از بایزید بسطامی ذکر کرده است: «یک وقت بچه ها راه را بر بایزید گرفتند و پسرکی به شوخی پرسید: پیرمرد! ریش تو محترم تر است یا دم خر؟ بایزید ریشی جنبانید و با خنده گفت: فرزند! اگر از پل صراط بگذرد، ریش بایزید و اگر نگذرد دم خر!»
این برنامه از کجا آمد؟
شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صداوسیما به این اتفاق در یک رشته توئیت واکنش نشان داد. در بخشی از توئیت های او، این ماجرا موشکافی شده که خواندن آن خالی از لطف نیست: «پیگیر شدم ببینم برنامه کجا تولید شده. معلوم شد اصلا تولید صداوسیما نبوده. نیروی انتظامی یک برنامه ثابت هفتگی دارد در شبکه یک به نام «بیراهه» . خودشان می سازند و تحویل می دهند برای پخش. بخش های قبلی برنامه هم درباره سارقان اینترنتی و سایر جرایم سایبری بوده. البته بازبین پخش شبکه طبعا وظیفه دارد همه برنامه ها را بازبینی کند. ولی طبعا کمتر ناظر پخشی به برنامه ای که به صورت روتین و هفتگی از طرف نیروی انتظامی تهیه و ارسال می شود اشکال پخش می گیرد. همین واقعه البته نشان می دهد باید در این رویه تجدید نظر شود.»
شورای نظارت بر صداوسیما ورود می کند؟
حسام الدین آشنا عضو شورای نظارت بر صداوسیما در گفت وگو با انصاف نیوز در واکنش به این اتفاق گفت: «شورای نظارت بر صداوسیما این امکان را فراهم می کند تا به هر شکایتی از طرف افراد درباره رضایت نداشتن شان از پخش تصاویر آنان در تلویزیون رسیدگی شود.»
ارسال دیدگاه