قلعه الموتقزوین

♦ قلعه الموت دِژی تاریخی ست واقع در شمال شرقی روستای گازرخان (قصر خان) در استان قزوین.

♦ این دژ با ارتفاع 2163 متر از سطح دریا و با تعداد حدود 400 پلکان سنگی دارد.

♦ در دامنه جنوبی کوه خندقی وجود دارد که هر گونه راه نفوذ را می بندد.

♦ تنها راه ورود به قلعه الموت در انتهای ضلع شمال شرقی است

♦ طول دژ حدود 120 متر و عرض آن بین 10 تا 35 متر است.

♦ هنگامی که بالای دژ می ایستیم تا فاصله حدود 10 کیلومتر دورتر هم قابل مشاهده است.

حسن صباح به‌عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه از این قلعه به‌عنوان پایگاه حکومت خود و برای ترویج عقاید اسماعیلیه استفاده می‌کرد.

 

 

♦ دور تا دور این دژ، پرتگاه است، در حقیقت انتخاب جغرافیا و معماری قلعه تسخیر ناپذیر است.

♦ شکل این بنا به قول عطاملک جوینی به مثل شتر خوابیده است.

♦ ویرانه‌های به‌جامانده از این قلعه در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شماره‌ی ثبت ۷۲۵۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

♦ قلعه الموت محل زندگی حسن صباح رهبر فرقه اسماعیلیه به دژ حسن معروف است.

♦ قلعه الموت در شوال ۶۵۴ هجری قمری به‌ دستور هلاکو به آتش کشیده شد و از آن پس به‌‌عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت

♦ از آن پس به‌عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت.

 قلعه الموت  یا به گویش محلی «قلعه حسن» یکی از قلعه‌های منحصربه‌ فرد تاریخی در ایران محسوب می‌شود. 

 

 

 

♦ نام الموت در تاریخ ایران با نام اسماعیلیه گره خورده است

♦ در اسناد تاریخی از قلعه حسن صباح در دوره صفوی با عنوان زندان یاد شده است؛

♦ اما کاوش‌های باستان‌شناسی در قلعه نشان می‌دهد که دژ الموت محل زندگی افرادی بوده که از مرتبه اجتماعی خاصی برخوردار بودند.

♦ شوربختانه حفاری‌هایی که در دورهٔ قاجار برای یافتن گنج در قلعهٔ الموت انجام شده، سبب ویرانی آن شده‌است.

♦ قلعه شامل دو قسمت است که قسمت باختری که دارای ارتفاع بیش‌تری است جورقلا (یعنی قلعه بالا) و پیلاقلا (یعنی قلعه بزرگ) خوانده می‌شود.

♦ دیوار شرقی قلعه بالا یا قلعهٔ بزرگ که از سنگ و ملاط گچ ساخته شده‌است، کمتر از سایر قسمت‌ها آسیب دیده‌است.

  اطراف این دژ را صخره هایی با شیب تند و پرتگاه های خطرناک پوشانده که بخشی از معماری استحکامات دژ را تشکیل میدهد.

 

 

♦ در طرف جنوب، در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده‌است.

♦  در جانب شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع ۲ متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده شده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده‌است .

♦ در جانب شمال غربی قلعه بالا نیز دو اتاق در داخل سنگ کوه کنده‌اند. در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد

♦ در کُنج جنوب‌غربی این حوض، درخت تاک کهن‌سالی که هم‌چنان سبز و شاداب است، جلب توجه می‌کند.

♦ در پای این اتاق، دیوار شمالی قلعه به طول ۱۲ متر و پهنای ۱ متر قرار دارد که از سطح قلعه پایین‌تر واقع شده‌است و پرتگاه مخوفی دارد.

♦ در جانب جنوب غربی این قسمت قلعه، حوضی به طول ۸ متر و عرض ۵ متر در سنگ کنده‌اند که هنوز هم بر اثر بارندگی‌های زمستان و بهار پر از آب می‌شود.