فیروز نادری دانشمندی ایرانی از ایل قشقایی که نامش در کهکشان ثبت شد

فیروز نادری  کیست

فیروز نادری در ۵ فروردین ۱۳۲۵ در شیراز به دنیا آمد دوازده سال اول زندگی‌اش را در شیراز گذراند و تحصیلات ابتدایی را تمام کرد. بعد به اتفاق پدر به تهران رفت و در دبیرستان اندیشه درس خواند.سپس برای تحصیلات عالی به آمریکا رفت. وقتی برای تحصیل به آمریکا رفت، می‌خواست معمار شود اما بی ‌آن ‌که پیش‌تر برنامه‌ای ریخته باشد، نهایتا از مهندسی سر در آورد و آینده‌اش با کهکشان‌ها و «ناسا» گره خورد.  این سفر مسیر زندگی‌اش را برای همیشه تغییر داد و باعث شد تنها چند دهه‌ی بعد تبدیل به یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌ها در حوزه‌ی هوا-فضا شود.

نادری اصالتا از تیره ندرلوی طایفه‌ی دره‌شوری، یکی از طایفه‌های بزرگ ایل قشقایی است.وقتی چهار ساله بود والدینش از هم جدا شدند. پدرش مرد جهان و جهان‌گردی بود و به‌شدت اهل سفر. در این سفرها فیروز را هم همیشه با خود می‌برد و این مسئله باعث شد سعی کند با دنیای اطرافم رابطه‌ی نزدیک‌تری برقرار کند  .«حدود 70 الی 80 ایرانی در ناسا فعالیت دارند و طبق آخرین آماری که گرفته شده ودر روزنامه space چاپ شده 43 درصد از کادر پژوهشی ناسا از پژوهشگران ایرانی می باشند»

تحصیلات و شروع فعالیت ها

≡ نادری پس از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و به خدمت سربازی رفت. سپس به آمریکا برگشت در ناسا مشغول به کار شد.

≡ وی دورهٔ کارشناسی خود را در دانشگاه ایالتی آیووا و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به اتمام رساند.

≡ نادری، پس از پایان تحصیل به ایران بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز سنجش از دور ایران فعالیت کرد.

≡ وی در مدت همکاری خود با ناسا مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اختر فیزیک، اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی برعهده داشت.

≡ نادری از سال ۱۹۹۶ مدیر برنامه منشأ حیات ناسا بود.

≡ وی در سال ۱۹۷۶ به JPL پیوست و به عنوان مدیر آزمایش‌های پروازی علوم فضا و مدیر طرح تفرق‌سنج ناسا به کار پرداخت.

≡ علاوه بر اینها وی در مرکز مدیریت ناسا، سرپرستی برنامه فناوری ارتباطات پیشرفته ماهواره‌ای را بر عهده داشت و در JPL نیز مدیر برنامه ماهواره‌های متحرک بود.

≡ وی از سال ۲۰۰۰ نیز مدیریت برنامه تازه تأسیس برنامه مریخ را بر عهده گرفت.

≡ وظیفه مرکز برنامه مریخ آن است که تمام تحقیقات مربوط به مریخ را هدایت و برنامه‌ریزی کند.

≡ وی، در فروردین ماه ۱۳۷۹ به سمت مدیر پروژه‌های اکتشاف مریخ منصوب شد ^.

≡ در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت)، از مهمترین مراکز فضایی ناسا منصوب شد

≡ و در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای مرکز، تجاربش در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان از زمین تا کهکشان‌های دور به کار بسته‌است.

≡ وی همچنین مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا ۲۰ ساله JPL را برعهده دارد. وی در سال ۲۰۱۱ به سمت مدیر پژوهش‌های روباتیک منظومه خورشیدی منصوب گشته‌است.

≡ بزرگترین دستاوردهای فیروز نادری در مدیریت ماموریت‌های مریخ در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ بدست آمد.

دستاوردها و افتخارها فیروز نادری

فیروز نادری در طول زندگی حرفه‌ایش بارها تقدیر شده؛ بالاترین نشان ناسا، مدال خدمات برجسته، را گرفته، به عنوان فرد موثر سال ایالات متحده آمریکا انتخاب شده، جایزه لیبرال را در ۲۰۱۴ دریافت کرده، نشان افتخار الیس آیلند را در سال ۲۰۰۵ به سینه زده و به عنوان یکی از رهبران برجسته تاریخ ناسا برگزیده شده.

اما آن طور که خودش می‌گوید یکی از آن‌ها را که آخرین‌شان هم هست بیش از همه دوست دارد و آن نام‌گذاری یک سیارک به نام او است. این سیارک که پیش‌تر (EL1 1989 5515) نام داشته ۱۰ کیلومتر قطر دارد و به کمربند سیارک‌های بین مریخ و مشتری تعلق دارد. ناسا برای این تغییر نام ناگزیر شده از انجمن بین‌المللی نجوم (IAU) این موضوع را درخواست کند که با موافقت آن‌ها به انجام رسیده.

 علت معروفیت فیروز نادری چیست ؟

معروفیت نادری بیشتر به خاطر ۲ کاوشگر مریخ یعنی روح و فرصت بوده‌است که با مدیریت او اطلاعات زیادی از جمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ را به بشر داد. او، فروردین ماه ۱۳۷۹ در شرایطی که چندین مأموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست در طی ۴ سال، ۳ مأموریت مهم از جمله پرتاب ۲ کاوشگر مریخ‌نورد «روح» و «فرصت» را با موفقیت به انجام رساند.

سیارک نادری- ۵۵۱۵

پس از ۳۶ سال، در فوریه ۲۰۱۶ ناسا به افتخار تلاش‌های فیروز نادری سیارک ۱۹۸۹-EL1 را به افتخار وی “نادری-۵۵۱۵” نام‌گذاری کرد.^{به گفته نادری ، این سیارک حدود 10 کیلومتر قطر دارد و هر 4.4 سال یک بار در خورشید می چرخد.}

جوایز و افتخارات فیروز نادری

• همکار از مؤسسهٔ هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA)
• دریافت جایزهٔ دوم ویلیام راندولف لاولیس از جامعهٔ فضانوردی آمریکا (۲۰۱۰)
• دریافت مدال افتخارِ جزیرهٔ اِلیس (۲۰۰۵)
• برندهٔ جایزهٔ لیبرال (۲۰۰۴)
• مدال رهبری برجستهٔ ناسا
• مدال خدمات برجستهٔ ناسا
• ناسا در سال ۲۰۱۶ نام فیروز نادری را بر روی یکی از سیارک‌های منظومهٔ شمسی گذاشت. پیشتر، این سیارک با نام (5515) EL1 1989‎ خوانده می‌شد اکنون نام آن Naderi است.

حادثه و درگذشت فیروز نادری

در اطلاعیه‌ای که در فیسبوک نادری همراه با عکسی از او در تخت بیمارستان منتشر شده، آمده بود که او در پی افت ناگهانی ضربان قلب از حال رفته و به‌دلیل برخورد سرش به دیوار و جابه‌جایی مهرهٔ گردن، نخاعش آسیب دیده‌است که باعث شده از گردن به پایین فلج شود. او گفت که عمل جراحی‌اش دوشنبه ۱ خرداد انجام شده و دوران نقاهتش چهار تا پنج ماه طول می‌کشد.^[۱۴] اما او در روز نوزدهم خرداد ۱۴۰۲ در سن ۷۷سالگی درگذشت

بیشتر بخوانیم : در باره ناسا  –  مجله دایان : بیوگرافی