
چکیده ای از بیوگرافی ناصرالدین شاه قاجار
نام کامل: ناصرالدین میرزا(ناصرالدین شاه قاجار)
مقلب:به قبله عالم، سلطان صاحبقران و بعد شاه شهید،
زادروز: ۲۵ تیر ۱۲۱۰
زادگاه: دهکده کهنمو، شهرستان اسکو از توابع تبریز، ایران
دودمان: سلسله قاجاریه
مرگ: ۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵
محل مرگ: حرم شاه عبدالعظیم، شهر ری
آرامگاه: حرم شاه عبدالعظیم، شهر ری
ناصرالدین شاه قاجار کیست
ناصرالدین شاه قاجار چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران بود. او با نزدیک به ۵۰ سال پادشاهی کرد
ناصرالدینمیرزا در ۱۷ ژوئن ۱۸۳۰ (۶ صفر ۱۲۴۶) در روستای کهنمو از توابع اسکو متولد شد.
ناصرالدین پسر محمد شاه و چهارمین پادشاه سلسله قاجاریه بود. قاجار شاخهای از قزلباشان دوره صفویه بودند.
او سومین فرزند محمدمیرزا شاه و ملکجهان خانم بود.
ناصرالدین شاه قاجار را برای آموزش و تربیت اولیه، نزد “میرزا عیسی، قائم مقام فراهانی” و فرزندش “ابوالقاسم” فرستادند و پس از آن هم تربیت او را به “میرزا تقی خان امیركبیر” واگذار كردند.
ازدواج ناصرالدین شاه قاجار
ناصرالدین به دستور پدرش در چهارده سالگی ازدواج کرد.
ناصرالدین میرزا در ۱۴ سالگی، با “گلین خانم، ” دختر شاهزاده “احمد علی”، یکی از نوادگان فتحعلیشاه، طی مراسم با شکوهی ازدواج کرد.
البته او به همین ازدواج بسنده نکرد چنانچه حرمسرای ناصری و نفوذ و تاثیر زنان حرمسرای وی، در امور مملکتی، در تاریخ ایران مشهور است.
و در زمان کشته شدن ۸۵ همسر دائم و موقت داشت. او به شکار و هنر علاقه بسیار داشتو تا حدودی با زبان فرانسه آشنا بود.
ناصرالدین شاه قاجار، ۸۵ زن صیغه ای و عقدی داشت
ناصرالدین شاه ۴۲ فرزند داشت.
از میان زنان ناصرالدین شاه قاجار، آنان که از همه بیشتر معروف هستند انیس الدوله، جیران، زبیده خانم و شکوه السلطنه هستند.
ولیعهدی ناصرالدین شاه قاجار
ناصرالدین میرزا فرزند کوچک محمدشاه بود. وی به استناد به تاریخ و عملکرد کسانی همچون “چنگیزخان” و “شاه عباس صفوی” که فرزندان کوچکترشان را به عنوان ولیعهد معرفی کردند، “ناصرالدین میرزا” را در ۵ سالگی به عنوان ولیعهد معرفی کرد.
فرمان ولیعهدی ناصرالدین شاه قاجار در ۱۲۵۱ هـ ق در تبریز خوانده شد. برادران محمدمیرزا شاه بهمن میرزا و قهرمان میرزا، به دلیل سن کم ناصرالدین، او را لایق داشتن عنوان ولیعهدی نمیدیدند.
دائی محمدشاه آصفالدوله،، هم اصرار داشت از ولیعهدی ناصرالدین شاه قاجار جلوگیری کند تا عرق سلطنت از خاندان دولو قطع نشود.
عاقبت ولیعهدی ناصرالدین زمانی تائید شد که قهرمان میرزا را به کفالت حکومت آذربایجان منصوب کردند که در واقع تائید ضمنی ولایت او بر ولیعهد صغیر بود.
اولین ماموریت خارجی ولیعهد در سال ۱۲۵۳ ه.ق در ۷ سالگی به “ایروان” انجام شد. ، سفر به ایروان برای ابلاغ تهنیت پدرش به نیکلای اول بود که در آن زمان در قفقاز از ولایات تازه تسخیر شده بازدید میکرد. در هنگام ملاقات، تزار ولیعهد را روی زانوی خود نشاند و به نشان محبت انگشتر الماس خویش را به او بخشید.
“محمدشاه” در اواخر تابستان ۱۲۶۴ ه.ق، در تهران درگذشت
و ناصرالدین میرزا، ولیعهد محمدشاه در این زمان در تبریز بود. و تا رسیدن او امور پایتخت توسط مهد علیا مادر وی اداره میشد.
مهمترین اقدامات و فعالیتهای ناصرالدین شاه قاجار چه بود؟
ناصرالدین شاه اقدامات اصلاحی زیادی انجام داد که اغلب آنها در دوره صدارت امیرکبیر بودند. از این جمله میتوان به تسخیر هرات، ایجاد خط راهآهن تهران به شهر ری و حرم عبدالعظیم، تاسیس مدرسه به سبک جدید، خریداری کشتی پرسپولیس و ایجاد نخستین خط تلگراف اشاره کرد.
اقدامات و فعالیتهای ناصرالدین شاه قاجار
ناصرالدین شاه در طول دوره حکمرانی طولانی مدت خود، کارهای خوب وبد زیادی انجام داد . و با کشورهای خارجی ارتباط داشت و امتیازاتی که به آنها میداد را میتوان جزو مهمترین اقدامات او به شمار آورد.
دستور قتل امیرکبیر: میرزا تقی خان فراهانی مقلب به امیرکبیر که تلاشهای زیادی در به سلطنت رسیدن ناصرالدین شاه انجام داده بود، در سال ۱۲۶۷ هجری قمری بر اثر توطئههای مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه عزل و به دستور شاه قاجار کشته شد. بعد از مرگ وی، با کمک انگلیسیها، آقاخان نوری روی کار آمد.
تسخیر هرات: حسام السلطنه در سال ۱۲۷۲ هجری، هرات را که در دست محمد یوسف میرزا بود، محاصره کرد. انگلیسیها که هرات برای آنها اهمیت خاصی داشت، به آقاخان نوری فشار آورد تا به محاصره هرات پایان دهد؛ اما ایرانیان به محاصره هرات ادامه دادند و آن را در سال ۱۲۷۳ هجری تصرف کردند.
امتیاز رژی :امتیاز انحصار توتون و تنباکو بود که ناصرالدین شاه آن را به فردی به نام تالبوت داد در سال ۱۳۰۸ شاه امتیاز توتون و تنباکو را به شخصی انگلیسی به نام تالبوت داد. واگذاری این امتیاز که به زیان تجار داخلی بود، موجب اعتراضات وسیعی در داخل ایران شد.
معاهده آخال: در سال ۱۲۹۹ هجری قمری میان میرزا سعید خان موتمنالملک نماینده ناصرالدین شاه و ایوان زینوویف نماینده روسیه، معاهده آخال به امضا رسید. طبق این معاهده، روسیه موظف شد از تجاوز قبایل ترکمن به شمال ایران جلوگیری کند، رود اترک بهعنوان مرز بین ایران و روسیه به رسمیت شناخته شد
واگذاری امتیاز به روس: ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۸۵ هجری قمری امتیاز بهره برداری انحصاری از مراکز صید ماهی در قسمتهایی از سواحل ایران در دریای خزر را به شخصی روسی به نام لیانازوف داد.
امتیاز رویتر: در دوره صدراعظمی سپهسالار بهمدت ۷۰ سال به بارون جولیوس رویتر داده شد در سال ۱۲۸۹ هجری قمری، حاجی میرزا حسین خان سپهسالار امتیاز کل منابع ثروت ملی ایران را بهمدت ۷۰ سال به شخصی انگلیسی به نام بارون جولیوس رویتر واگذار کرد. این امتیاز بدون هرگونه فشار خارجی و حتی دخالت سفارت انگلیس به رویتر واگذار شد.
در گذشت ناصر الدین شاه
ناصرالدین در ۱۷ ذیالقعده سال ۱۳۱۳ق/۱۲۷۵ش به زیارت حضرت عبدالعظیم رفت و برخلاف همیشه دستور داد آنجا را قُرُق نکنند. میرزا رضا کرمانی از مریدان سید جمالالدین اسدآبادی با لباس زنانه پیش آمده، تیراندازی کرد و شاه کشته شد. ناصرالدین شاه در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن شد.
بعد از به قتل رسیدن شاه، او را در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپردند. سنگ قبر وی از سنگ مرمر ساخته شده و تمثال ناصرالدین شاه روی آن حک شده است. این سنگ در حال حاضر در موزه کاخ گلستان نگهداری میشود و یکی از شاهکارهای کندهکاری دوره قاجار است.
ارسال دیدگاه